از 'فتنه ٨٨' تا 'فتنه خفه‌شده ۹۶'
- 29 سپتامبر 2016 - 08 مهر 1395
گتی ایماژ
احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، روز پنجشنبه گفته است: "رهبر معظم انقلاب در موضع‌گیری اخیر خود فتنه‌ای را که داشت شکل می‌گرفت در نطفه خفه کردند." آقای جنتی گفته برای "خفه کردن فتنه" شخصا از آیت‌الله علی خامنه‌ای تشکر کرده است.
آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، دوشنبه گفت: "یک آقایی آمده پیش من٬ من هم به ملاحظه صلاح حال خود آن شخص و صلاح حال کشور به ایشان گفتم که شما در فلان قضیه شرکت نکنید. نگفتیم هم شرکت نکنید. گفتیم صلاح نمی‌دانیم شما شرکت کنید."
به این ترتیب بحث احتمال نامزدی محمود احمدی‌نژاد در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ پایان گرفته به نظر می‌رسد، پایانی که دبیر شورای نگهبان آن را "خفه کردن فتنه در نطفه" خوانده است.
آقای جنتی در حالی حضور احتمالی محمود احمدی‌نژاد در انتخابات را "فتنه" خوانده که پیشتر از او ستایش می‌کرد و از جمله یکی از کارهای او را "الهام خداوند" خوانده بود.
در آن زمان برای آقای جنتی "فتنه" به معنی اعتراضاتی بود که علیه محمود احمدی نژاد و پیروزی او در انتخابات ١٣٨٨ به راه افتاد. در واقع بخشی از اعتراض‌ها به حمایت صریح احمد جنتی و چند عضو دیگر شورای نگهبان از محمود احمدی‌نژاد برمی‌گشت.
معترضان می‌گفتند اعضای شورای نگهبان با جانبداری از محمود احمدی نژاد بی طرفی این شورا را نقض کرده و در جایگاهی نیستند که بخواهند صحت انتخابات را بررسی و تایید کنند.
بیشتر
اما شورای نگهبان و دیگر نهادهای تصمیم گیر در جمهوری اسلامی این اتهامات را رد کردند و صدای معترضان در نهایت به جایی نرسید. آنها در ادبیات رسمی "فتنه‌گر" خوانده شدند و آیت‌الله خامنه‌ای هم صراحتا از محمود احمدی‌نژاد حمایت کرد.
مدت کمی پس از آغاز اعتراضات تکلیف معترضان از نظر آقای جنتی و دیگر مقام‌های عالی روشن بود؛ این افراد بازیچه توطئه‌ای شده بودند که دشمنان خارجی علیه حکومت ایران تدارک دیده بودند.
احمد جنتی در یکی از نمازجمعه‌های پس از آغاز اعتراضات گفت اسنادی در اختیار دارد که مطابق آن "آمریکایی‌ها یک میلیارد دلار از طریق افراد سعودی که هم اکنون عامل آمریکا در کشورهای منطقه هستند، به سران فتنه دادند و همین سعودی‌ها که به نمایندگی آمریکا صحبت می‌کردند، گفتند، اگر توانستید نظام را منقرض کنید، تا پنجاه میلیارد دلار دیگر را هم می‌دهیم."
"فتنه ٨٨" از نظر مقام‌های جمهوری اسلامی توطئه دشمنان خارجی بود، اما ماهیت "فتنه‌ای که داشت شکل می‌گرفت" و ممکن بود در انتخابات ۱۳۹۶ دردسرساز شود چیست؟
خطرات فضای دوقطبی
مسیر محمود احمدی‌نژاد کمی بعد از انتخاب دوباره‌اش در سال ١٣٨٨ به روشنی از محافظه‌کارانی که حامی او بودند جدا شد. تعلل او در پذیرش دستور آیت‌الله خامنه‌ای برای برکناری اسفندیار رحیم مشایی از معاون اولی سرآغاز مجموعه‌ای از تقابل‌های آقای احمدی‌نژاد با دیگر مقام‌های عالی، از جمله رهبر جمهوری اسلامی بود.
تنش‌های آغازشده بر سر معاون اولی اسفندیار رحیم مشایی تا انتخابات ریاست جمهوری سال ١٣٩٢ و نامزدی آقای مشایی ادامه پیدا کرد. هرچند که آقایان احمدی‌نژاد و مشایی، یا آن طور که در ادبیات رسمی جمهوری اسلامی مشهور شد "جریان انحرافی"، جنجال‌های رسانه‌ای بسیاری درست کردند، در نهایت آقای مشایی در شورای نگهبان آقای جنتی رد صلاحیت شد و اتفاق خاصی هم نیفتاد.
آقای جنتی و شورای نگهبان نشان داده‌اند که در صورت لزوم مشکلی در رد صلاحیت یک رئیس جمهور سابق ندارند و در همان انتخاباتی که اسفندیار رحیم مشایی رد صلاحیت شد، اکبر هاشمی رفسنجانی را هم رد صلاحیت کردند.
با این حساب حضور محمود احمدی‌نژاد در انتخابات چه مشکلی ایجاد می‌کرد که با ردصلاحیت او قابل حل نبود؟
پس از اعتراضات ١٣٨٨ مقام‌های عالی جمهوری اسلامی، از جمله شخص رهبر، بارها نسبت به "دوقطبی شدن" فضای سیاسی و اجتماعی در ایران هشدار داده‌اند و همین ریسک دوقطبی شدن دلیل منع حضور آقای احمدی‌نژاد بوده است.
سال گذشته اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده سابق نیروی انتظامی، گفت در انتخاباتی در سطح ملی که "قطبی" بشود، احتمال دارد که اعتراضاتی مشابه سال ۱۳۸۸ تکرار شوند: "فرض کنید سال ۹۶، آقای روحانی کاندیدا شده و آقای احمدی‌نژاد هم به میدان آمده است. چه تصوری دارید؟ به احتمال زیاد همان اتفاقات خواهد افتاد. اگر هم نیفتند، به هر حال تنش زیاد است."
KHAMENEI.IR
برآورد رهبر ایران نیز از حضور آقای احمدی‌نژاد در انتخابات پیش رو همین طور بوده است: "آقا شما اگر در این مقوله وارد شدید، این دو قطبی در کشور ایجاد می‌شود. دو قطبی در کشور مضرّ است به حال کشور."
مضمون خطرناک بودن فضای دوقطبی پیش از این هم در صحبت‌های آیت‌الله خامنه‌ای وجود داشته و او در سه سال اخیر دست کم شش بار دیگر در این باره هشدار داده و از جمله گفته است که "دشمنان ما... می‌خواهند یک دوقطبی‌ای درست کنند بین حکومت و نظام از یک طرف و مردم از یک طرف".
به این ترتیب به نظر می‌رسد با همه رویارویی‌های لفظی حسن روحانی و رهبر ایران، آقای خامنه‌ای نمی‌خواهد در انتخابات آتی محمود احمدی‌نژاد را روبروی حسن روحانی ببیند، چرا که حضور دوباره محمود احمدی‌نژاد در صدر اخبار سیاسی، زخمی را باز می‌کند که دردش با انتخاب حسن روحانی فروکش کرده است.
رهبر ایران به دو قطبی شدن فضای سیاسی و تقابل گروهی از مردم با حکومت حساس است و تاکنون موفق شده با ابزارهای گوناگون، از جمله شورای نگهبان، کسانی را که ممکن است فضا را دوقطبی کنند به حاشیه براند.
اما مساله‌ای که باقی می‌ماند این است که چرا فضای سیاسی ایران این طور مستعد دوقطبی شدن است که دبیر شورای نگهبانی که روزی صلاحیت محمود احمدی‌نژاد را تایید کرده، باید منع حضور او در انتخابات را با تعبیری تند "خفه کردن فتنه در نطفه" بخواند؟
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar