کاخ الیزه پاریس روز دوشنبه ۲۸ اوت (۶ شهریور) میزبان سران هشت کشور اروپایی و سه کشور آفریقایی چاد، نیجر و لیبی بود. در این اجلاس تصمیم گرفته شد که جلوی ورود مهاجران از آفریقا به داخل اروپا در شمال این قاره و در سواحل لیبی گرفته شود.
به این منظور لازم است گارد ساحلی لیبی تقویت شده و برای ایمن کردن مرزهای چاد و نیجر با لیبی به این کشورها کمک مالی شود. فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پایان این اجلاس خبر داد که ۵۰ میلیون یورو از سوی اروپا به این دو کشور داده خواهد شد تا مرزهایشان با لیبی را تا حد ممکن ایمن کنند.
رئیسجمهور نیجر که در اجلاس پاریس شرکت داشت از اروپا خواست تا این مبلغ را در ماه سپتامبر به این کشور بدهد. او گفت این یک تبصره فوقالعاده است که باید هرچه سریعتر عملی شود.
رئیسجمهور چاد نیز تاکید کرد که ۱۲۰۰ کیلومتر مرز این کشور با لیبی و ۱۰ منطقه عبور و مرور مرزی باید ایمن شوند.
آنگلا مرکل صدراعظم آلمان در اجلاس پاریس تاکید کرد که وضعیت زندگی در کشورهای چاد، لیبی و نیجر که کشورهای اصلی ترانزیت مهاجران به اروپا هستند باید بهتر شود. او وضعیت زندگی بهخصوص در لیبی را "غیرقابل تحمل" توصیف کرد.
صدراعظم آلمان گفت، مهاجرانی که تنها به دلایل اقتصادی به سوی اروپا میآیند باید در همین کشورها (لیبی، چاد و نیجر) متوقف شوند. مرکل همچنین خواستار آن شد که به کشورهای مبدأ مهاجران برای توسعه اقتصادی کمک مالی پرداخت شود. او این مسئله را هدف بلندمدت اروپا دانست.
آنگلا مرکل گفت: «موضوع، کمک به توسعه اقتصادی است و همزمان ارسال پیامی قوی به کسانی که تنها به دلایل اقتصادی قصد مهاجرت به اروپا را دارند؛ برای اینکه به آنها بگوییم باید به کشورهایشان برگردند.»
قدردانی از گارد ساحلی لیبی و ایتالیا
تمامی کشورهای شرکتکننده در اجلاس پاریس بر عملکرد خوب گارد ساحلی لیبی و ایتالیا و همکاری این دو کشور در بازگرداندن مهاجران به آفریقا همنظر بودند و از این دو کشور قدردانی کردند.
این همکاری بدین صورت آغاز شد که گارد ساحلی این دو کشور در آبهای مشترک بین سواحل لیبی و ایتالیا، شروع به توقف قایقهای مهاجران و بازگرداندن آنها به آفریقا کردند. این اقدام باعث شد تعداد مهاجرانی که از طریق آبهای مدیترانه، قصد ورود به اروپا را داشتند تا ۲۳اوت به ۳۰۸۲ نفر کاهش پیدا کند. این رقم در ماه ژوئن ۲۳هزار نفر و در ژوئیه ۱۱هزار و ۵۰۰ مهاجر بود. تعداد کسانی که در این مسیر در آبهای مدیترانه غرق شدند نیز به شدت کاهش نشان میدهد. در ماه ژوئن ۵۳۰ مهاجر در آبهای مدیترانه غرق شدند در حالی که این تعداد در ماه اوت تا کنون تنها ۲۳ نفر بوده است.
اما کمیساریای پناهندگان سازمان ملل UNHCR و سازمانهای غیردولتی، توقف قایقهای مهاجران و بازگرداندن آنها را نقد کردهاند.
تاسیس دفاتر مهاجران در داخل کشورهای افریقایی
یکی دیگر از برنامههای کوتاه مدت اروپا برای جلوگیری از ورود مهاجران به این قاره، تاسیس دفاتری در داخل کشورهای ترانزیت از جمله چاد، لیبی و نیجر برای تفکیک مهاجران اقتصادی از کسانی است که واقعا در خطر هستند و نیاز فوری به مهاجرت دارند. به گفته آنگلا مرکل "مهاجران واقعی" پس از این پروسه میتوانند مستقیما به اروپا فرستاده شوند.
رئیسجمهور نیجر اما معتقد است که اگر بنا به تاسیس چنین دفاتری باشد، باید خود کشورهای افریقایی درباره آن تصمیم بگیرند و کارهای اجرایی آن را انجام دهند و نه کشورهای اروپایی.
این در حالی است که چاد و نیجر خواهان کمکهای بیشتر اقتصادی اروپا به این دو کشور آفریقایی برای مهار مهاجرت از آفریقا به سوی اروپا شدهاند. فدریکا موگرینی مسئول وزارت خارجه اتحادیه اروپا نیز در این باره گفته نباید انتظارات را بیش از حد بالا برد.
در حال حاضر با دفتر کمیساریای عالی پناهندگان قرار گذاشته شده که ۲۰ هزار نفر از کشورهای بحرانی به عنوان پناهجو به اروپا منتقل شوند. با توجه به آرامش نسبی که فعلا در سوریه وجود دارد، بخشی از این سهمیه میتواند به پناهجویان آفریقایی اختصاص یابد.
انتقاد به تصمیم جدید اروپا
در رسانههای آلمانی نسبت به تصمیم جدید اروپا انتقادهای زیادی شده است. "برند ریگرت" مقالهنویس بخش آلمانی دویچهوله در یک تحلیل، این نکته را متذکر شده که یکی از اهداف تصمیمگیران جلوگیری از غرق شدن پناهجویان در آبهای مدیترانه بوده اما ظاهرا برای سران اتحادیه اروپا سرنوشت کسانی که از راه صحرا خود را به لیبی میرسانند مهم نیست.
این روزنامهنگار به نکته دیگری هم اشاره کرده و مینویسد: «ظاهرا سران اروپا میخواهند حتیالمقدورمانع رسیدن پناهجویان از چاد و نیجر به لیبی شوند. این دو کشور از فقیرترین کشورهای جهانند و سیستم سیاسی اداره این کشورها بسیار ضعیف است.»
او نتیجه گرفته که ارسال کمکهای مالی به این دو کشور میتواند باعث سوءاستفاده شود. این تصمیم جدید همچنین میتواند به تهدید مهاجران در کشورهای افریقایی منجر شود.
مقاله نویس شبکه رادیو تلویزیونی غرب آلمان (WDR) نیز این تصمیم جدید را یک "رسوایی بزرگ" برای اروپا و آلمان دانسته و آنگلا مرکل را متهم کرده که مردم و حقوق بشر را قربانی کرده تا رقم پناهجویان آلمان را پایین نگاه دارد تا به این ترتیب در انتخابات پیش روی آلمان برای خودش رأی جمع کند.