'شواهد' زنده بودن گروهبان دانایی فر چه بودند؟

حسین باستانیبی‌بی‌سی

وزارت اطلاعات در حالی از کشته شدن جمشید دانایی فر در یک سال پیش و انتقال جسد او به ایرانخبر داده که از فروردین پارسال، اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس مکررا از "شواهد" زنده بودن وی صحبت کرده بودند.

گروه جیش العدل پس از ربودن گروهبان دانایی فر در بهمن ۱۳۹۲، در سوم فروردین ۱۳۹٣ از کشتن او خبر داد. موضع رسمی وزارت کشور ایران، در یک سال گذشته این بوده که اطلاعات کافی را برای تایید یا تکذیب این خبر در اختیار ندارد. با این حال مسئولانی دیگر، بدون ذکر منابع خبری خود، "اطلاعات" مشخص تری را در مورد سرنوشت او به رسانه ها داده اند.

به عنوان نمونه در ۲۳ فروردین، محمدرضا محسنی‌ثانی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس از "مدارکی" سخن گفت که نشان می دهد جمشید دانایی‌فر زنده است و در ۲۷ فروردین، حسین نقوی‌حسینی سخنگوی کمیسیون، با تاکید بر همین ادعا از احتمال "همکاری" او با جیش العدل سخن گفت.

همچنین در ۳۰ فروردین، نوذر شفیعی عضو دیگر کمیسیون "یکی از سناریوهای قوی" در مورد سرنوشت گروهبان دانایی فر را این دانست که او "زنده و در پاکستان" باشد. نهایتا در ۳۱ فروردین یک نماینده مجلس که "نخواست نامش فاش شود" اعلام کرد: "قطعا دانایی‌فر زنده است." وی در توضیحی مبهم تر، که رد پای کمیسیون امنیت ملی در آن مشهود بود، افزود: "موضوع دانایی‌فر، مساله‌ای است که کمیسیون امنیت ملی و نهادهای ذی‌ربط در شرایط فعلی علاقه‌ای ندارند درباره‌اش صحبت کنند."

در اول اردیبهشت، نوبت به منصور حقیقت پور نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی رسید تا از قابل ذکر نبودن "دلایل زنده بودن جمشید دانایی فر" سخن بگوید. در ۱۸ خرداد، محمد حسن آصفری عضو دیگری از کمیسون تکرار کرد که درجه دار ایرانی "زنده و در حال حاضر در پاکستان است و جای دیگری نیست".

هرچند شبهه زنده بودن گروهبان دانایی فر، عمدتا از جانب اعضای کمیسیون امنیت ملی مطرح شده، اما منحصر به اعضای این کمیسیون هم نبوده است. مثلا در در ۲۴ اردیبهشت، حسین ذوالفقاری فرمانده ستاد مرزبانی نیروی انتظامی از "دلائل و قرائنی" سخن گفته که نشان می دهند "گروهبان جمشید دانایی‌فر زنده است" و در ۲۶ خرداد، اسماعیل احمدی مقدم فرمانده سابق ناجا احتمال زنده بودن دانایی فر جمشید دانایی فر را "زیاد" دانسته است.

در نهایت، با اعلام رسمی خبر انتقال جسد گروهبان دانایی فر به داخل کشور، اکنون طرح سوالاتی مهم در مورد اطلاعات یا ادعاهای منتشر شده راجع به سرنوشت او اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.

به عنوان نمونه اینکه منبع "اطلاعات" اعضای کمیسون امنیت ملی و مسئولان دیگر در مورد زنده بودن جمشید دانایی فر چه نهادی بوده است؟ دیگر آنکه این نهاد، بر مبنای کدام داده های مشخص، گروهی از مسئولان حکومتی را در مورد زنده بودن احتمالی آقای دانایی فر "توجیه" کرده است؟