مجلس خبرگان؛ این پنج نفر
- 6 ساعت پیش
رقابت داوطلبان نمایندگی مجلس خبرگان رهبری به‌طور رسمی از پنجشنبه ۲۲ بهمن ماه آغاز می‌شود. ۱۶۶ نامزد این دور از مجلس، دو هفته فرصت دارند که در استان‌هایی که نامزد شده‌اند برای نشستن بر ۸۸ کرسی رقابت کنند.
پنجمین دور مجلس خبرگان به رغم آنکه از نظر کم و کیف نامزد‌ها با دوره‌های گذشته تفاوت چندانی ندارد اما حساس‌تر از دوره‌های گذشته در رسانه‌ها دنبال می‌شود. در این دور نیز به جز عده‌ای انگشت‌شمار، سایر نامزد‌ها یا معروف نیستند یا کمتر نامی از آن‌ها در رسانه‌ها برده می‌شود و اگر شهرتی دارند محدود به استان خودشان است. در این میان چند نفری هستند که در دوره‌های گذشته موثر‌تر از بقیه نامزد‌ها بوده‌اند یا سابقه مهمتری در انقلاب داشته‌اند و در بزنگاه‌های تاریخی نقش ملمو‌س‌تری داشته‌اند، یا حالا در جایگاهی نشسته‌اند که می‌توانند نقش مهمی برای دور تازه مجلس خبرگان بازی کنند.
اکبر هاشمی رفسنجانی
بی‌راه نیست اگر گفته شود اکبر هاشمی رفسنجانی شناخته شده‌ترین نامزد خبرگان رهبری است. به او عنوان "مرد بحران‌ها" هم داده‌اند. برکسی پوشیده نیست که پس از مرگ آیتالله خمینی، نقش کلیدی در انتخاب رهبر فعلی داشت. در کارنامه آقای هاشمی رفسنجانی سمت‌های مهم و کلیدی نظام به چشم می‌خورد. او در دوره‌های اول تا سوم مجلس خبرگان نایب رییس بود. در دور چهارم مجلس خبرگان هم برای سال اول همین سمت را داشت. اما با مرگ علی مشکینی، رییس مجلس خبرگان شد. این ریاست دوام نداشت. اتفاقات پس از ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ و مواضع هاشمی رفسنجانی در همراهی نکردن با سرکوب معترضان به نتیجه انتخابات، باعث اعتراض شماری از اعضای خبرگان شد، و اعضا محمدرضا مهدوی کنی را انتخاب کردند.
آقای هاشمی رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام است. او به مناسبت‌های مختلف از جمله انتخابات اخیر اذعان کرده است که اقتدار و قدرت گذشته را در دستگاه حکومت ندارد و نمی‌تواند چون گذشته نظراتش را پیش ببرد. با وجود اینکه نفوذ و قدرت خرداد ماه سال ۱۳۶۸ را ندارد٬ مواضعش با بخشی از بدنه روحانیون نزدیک به حکومت همخوانی ندارد و بعضی از رسانه‌های اصولگرا او را "فتنه‌گر" یا جزو "ساکتین فتنه" می‌خوانند، اما سابقه و پایگاه او را در بدنه سیاسی و مذهبی نمی‌توان نادیده گرفت. آقای هاشمی هنوز در بین بعضی از مراجع تقلید و بخشی از روحانیون٬ به‌خصوص روحانیون قم نفوذ دارد. او در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد انتقادات تندی علیه رییس‌جمهور در رسانه‌ها مطرح کرد و حاضر نشد با وجود فشارهای روحانیون محافظه‌کار نزدیک به آیتالله خامنه‌ای، سخنی علیه میرحسین موسوی٬ زهرا رهنورد و مهدی کروبی، نامزدهای معترض به نتیجه انتخابات سال ۸۸ به زبان آورد. برای همین اصطلاح "خواص بی‌بصیرت" را که رهبری ایران پس از این اتفاقات متداول کرد به آقای هاشمی هم نسبت می‌دهند. ثمره ایستادگی او در برابر فشارهای پیدا و پنهان باعث شد که در این سال‌ها پایگاه تازه‌ای در بین مردم و به‌خصوص گروه‌های اصلاح‌طلب به دست بیاورد؛ پایگاهی که در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ نمایان شد. شورای نگهبان صلاحیتش را برای نامزدی انتخابات ریاست جمهوری رد کرد اما با حمایت از نامزدی حسن روحانی٬ به گفته بعضی صاحب‌نظران سهم غیرقابل انکاری در نتیجه انتخابات داشت.
حسن روحانی
عضویت در مجلس خبرگان و ریاست جمهوری اعتبار دوچندانی به حسن روحانی داده است؛ اعتباری که می‌تواند در تحولات پیش‌بینی نشده ایران، و احتمالا در انتخاب رهبر آینده نقش مهمی بازی کند.
در کارنامه حسن روحانی مشاغل مهم سیاسی، نظامی، امنیتی و قانونگذاری به چشم می‌خورد و نشان می‌دهد که او ساختار حکومت و روابط حاکم بر بازیگران سیاسی در داخل را به‌خوبی می‌شناسد و به‌طور مشخص روابط خوبی با بدنه روحانیت دارد و از پایگاه مناسب و مقبولیت بین بخشی از گروه‌های اصولگرا و اصلاح‌طلبان برخوردار است؛ اما پایگاه اصلی او در بین گروه‌های معتدل است. حزب اعتدال و توسعه با حمایت مستقیم او در سال ۱۳۷۸ تاسیس شد. آقای روحانی به عنوان رهبر معنوی این حزب معرفی می‌شود. او با شعار "دولت تدبیر و امید" برنده انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ شد.
بر اساس عرف روسای جمهوری پیشین در ایران، احتمال اینکه او برای دور بعدی ریاست جمهوری هم برگزیده شود، بسیار است برای همین نقش او را حداقل برای شش، هفت سال آینده در عرصه سیاسی نمی‌توان نادیده گرفت.
محمود هاشمی شاهرودی
محمود هاشمی شاهرودی، یک روحانی معتدل است که حالا در قامت یک مرجع تقلید ظاهر شده است.
آقای شاهرودی تا دو دهه پیش نامی ناآشنا برای حتی بسیاری از سیاسیون بود. لذا دیر وارد عرصه‌های مدیریتی کلان ایران شد اما حالا بالا‌ترین مناصب قضایی و سیاسی را تجربه کرده است.
آقای شاهرودی در سال ۱۳۲۷ در نجف به دنیا آمد و در عراق به عنوان فعال سیاسی چند سالی در زندان بود و در نهایت به توصیه محمدباقر صدر در سال ۱۳۵۸ به ایران آمد.
با آغاز دوره رهبری آیتالله خامنه‌ای آرام آرام از پشت پرده بیرون آمد. در بهمن سال ۶۹ با حکم آقای خامنه‌ای تاسیس و اداره موسسه دائره المعارف فقه اسلامی به او سپرده شد. ریاست سمینارهایی را هم برعهده گرفت اما در سال ۱۳۷۸ با حکم آیتالله خامنه‌ای برای ریاست قوه قضاییه نامش بر سر زبان‌ها افتاد و ۱۰ سال بر این مسند تکیه داد. در مجلس خبرگان فعلی نایب رییس است. سال گذشته پس از مرگ محمدرضا مهدوی کنی رییس پیشین مجلس خبرگان، اقای شاهرودی می‌خواست نامزد پست ریاست مجلس خبرگان شود اما در آخرین لحظات انصراف داد و در نهایت بین اکبر هاشمی رفسنجانی و محمد یزدی رای‌گیری شد و محمد یزدی بود که رییس مجلس شد.
در محافل سیاسی و غیر علنی هر وقت صحبتی بر سر جانشینان آیتالله خامنه‌ای می‌شود، نام آقای شاهرودی هم به میان می‌آید٬ به‌خصوص که درسال‌های اخیر رساله مرجعیت او منتشر شده و دفا‌تر مرجعیت او در داخل و خارج از ایران فعال هستند.
محمد یزدی
محمد یزدی از نظر مبارزه سیاسی در قبل از انقلاب و فعالیت در بخش‌های سیاسی و قضایی و قانونگذاری ایران یکی از باسابقه‌ترین روحانیون است. او بعد از انقلاب حضور موثری در دستگاه‌ها و بخش‌های مختلف حکومتی و قانونگذاری ایران داشته است. مهترین سمت آقای یزدی در سال‌های پس از انقلاب ریاست قوه قضاییه در سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۸ بوده است.
آقای یزدی دبیر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است و بخشی از روحانیون محافظه‌کار و نزدیک به آیتالله خامنه‌ای را نمایندگی می‌کند. سال گذشته او و همفکرانش مثل احمد جنتی، برای جلوگیری از ریاست اکبر هاشمی بر مجلس خبرگان رهبری تلاش گسترده‌ای داشتند که سرانجامش به انتخاب آقای یزدی به عنوان رییس مجلس خبرگان انجامید. آیتالله علی خامنه‌ای در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری در روز پنجشنبه، ٢١ اسفندماه سال گذشته انتخاب آقای یزدی را انتخابی "مناسب و به‌جا" خواند.
احمد جنتی
هروقت صحبت از انتخابات در ایران می‌شود نام احمد جنتی هم شنیده می‌شود؛ به عبارت دیگر نام او با برگه‌های رای گره خورده و در شاهراه انتخابات ایران ایستاده است.
امام جمعه موقت تهران و دبیری شورای نگهبان مهم‌ترین سمت‌های اوست. اعضای شورای نگهبان دوازده نفر هستند اما به نظر می‌آید وزن سیاسی او مساوی با تمام اعضای شورای نگهبان است.
آقای جنتی به عنوان فقیه در شورای نگهبان از طرف رهبری ایران منصوب شده و با وجود اینکه گفته می‌شود قانون معیار تایید یا رد نامزدهاست، منتقدان می‌گویند وقتی در بعضی از استان‌ها تعداد نامزد‌ها با تعداد کرسی‌ها برابر است به این معنی است که عملا سلیقه و مشی سیاسی و مذهبی او و همفکرانش است که اجتهاد نامزدهای مجلس خبرگان را تایید یا رد می‌کند و فیل‌تر فقهای این شورا خواسته یا ناخواسته به شکل مهندسی شده‌ای، ترکیب کلی مجلس خبرگان را رقم می‌زند.
آقای جنتی در انتخابات دهم ریاست جمهوری برخلاف مشی اعلام شده این شورا مبنی بر بیطرفی، آشکارا از محموداحمدی‌نژاد نامزد ریاست جمهوری حمایت کرد. او علیه اکبرهاشمی رفسنجانی، میرحسین موسوی، مهدی کروبی، محمد خاتمی و معترضان به نتیجه انتخابات موضع‌گیری کرده وبعضی از منتقدانش، او را مجری سیاست‌ها و خواسته‌ای رهبری ایران می‌خوانند و درست یا غلط، رد صلاحیت گسترده نامزدهای بخصوص اصلاح طلبان انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری را به او نسبت می‌دهند.
در کنار این نام‌ها، چهره‌هایی چون صادق لاریجانی ریس قوه قضاییه، احمد علم الهدی امام جمعه مشهد، محمدتقی مصباح یزدی روحانی نزدیک به رهبری، احمد خاتمی عضو مجلس خبرگان و امام جمعه موقت تهران هم برای این دور از رقابت‌ها مطرح هستند و چنین شخصیت‌هایی هم می‌توانند در مجلس خبرگان رهبری موثر باشند. هرچند بازیگران موثر فقط به اعضا محدود نیستند و آنان می‌توانند در بیرون مجلس خبرگان هم باشند؛ از یک نظامی در یک پادگان گرفته تا یک روحانی گوشه‌نشین در قم. آنچه روشن است این است که این مجلس در وقت تصمیم بزرگ، متاثر از عوامل داخلی و بیرونی و پیدا و پنهان خواهد بود و ممکن است تصمیمی بگیرد که هر تحلیلگری را غافل‌گیر کند.
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar