یک صفر از واحد پول ایران کم می‌شود
ریال که از دوران رضاشاه واحد رسمی پول ایران بوده، با مصوبه دولت روحانی به تومان تغییر می‌کند. اجرای این مصوبه مستلزم موافقت مجلس و تایید شورای نگهبان است. قبلا بحث کاستن سه یا چهار صفر از واحد پول مطرح بود.
هیات دولت ایران در جلسه چهارشنبه ۱۷ آذر لایحه پیشنهادی بانک مرکزی برای رفرم پولی کشور را تصویب کرد. بر این اساس واحد پول ایران برابر با یک تومان (۱۰ریال) خواهد بود.
بانک مرکزی ایران پیش‌تر در توضیح ضرورت حذف صفرها از پول ملی، به تورم چهار دهه اخیر و کاهش قدرت خرید واحد پولی کنونی اشاره کرده بود که به جریان یافتن حجم وسیعی از اسکناس درشت در مبادلات روزمره کشور می‌انجامد.
اجرای لایحه مصوبه دولت، مستلزم موافقت مجلس و تایید شورای نگهبان است.
ریال که در سال ۱۳۰۸ و در دوران حکومت رضا شاه پهلوی واحد رسمی پول ایران شد، از سال‌ها قبل منسوخ شده و جای خود را به تومان داده بود. ریال در مبادلات روزمره به کار نمی‌رفت، بلکه تنها در حسابداری و حسابرسی و اعلام‌های رسمی از آن استفاده می‌شد. در بسیاری مغازه‌ها حتی به جای تومان، واحد را هزار تومان می‌گیرند و اتیکت قیمت‌ها را بر این اساس می‌نویسند.
مقامات بانک مرکزی، استفاده از ارقام بزرگ در مبادلات ساده روزمره، مشکلات مربوط به محاسبات و حسابداری دفتر، ناامنی در حمل مقادیر زیاد پول، معطل شدن در صف بانک‌ها و مشکلات شمارش حجم زیاد اسکناس و سکه را از جمله دلایل ضروری بودن این تبدیل برشمرده‌اند.
بحث حذف یک صفر از پول ملی، سابقه‌ای چند ساله دارد و پیشنهادهای مربوط به آن در دولت احمدی‌نژاد کلید خورد. نخستین مرتبه در سال ۱۳۷۲ بانک مرکزی مطالعه در این زمینه را شروع کرد اما ایده نهایی در سال ۱۳۸۶ در دستور کار دولت نهم قرار گرفت.
واحد پول و نرخ تورم
یکی از دلایل این رفرم آن بوده که مبنا قرار گرفتن ریال، سنگینی هزینه‌ها و قیمت‌ها را بیش‌تر نشان می‌دهد و محاسبات را دشوارتر می‌سازد. کاسته شدن یک صفر از پول ملی، فاصله نرخ برابری آن با ارزهای دیگر را نیز کاهش می‌دهد و این افزایش ظاهری قدرت، تاثیری روانی برجای می‌گذارد.
کارشناسان اقتصادی گفته‌اند حذف صفرها از واحد پول، مستلزم ارتقای شاخص‌های دیگری چون افزایش تولید، رفع انحصارها، گشایش‌های بانکی و رشد سرمایه‌گذاری است.
ولی‌الله سیف، مدیرکل بانک مرکزی در بهار ۱۳۹۴ گفته بود کاهش صفر از واحد پولی وقتی میسر خواهد بود که تورم به درجه قابل قبولی رسیده باشد: «در تورم دورقمی امکان حذف صفر از پول ملی وجود ندارد، و ما باید به تورم تک‌رقمی و با ثبات برسیم تا این اقدامات بتواند توجیه داشته باشد.»
بانک مرکزی ایران در اصل در صدد کاستن سه یا چهار صفر از واحد پولی کشور بود تا مبدا مبادلات صد تومان یا هزار تومان باشد. به همین منظور در سال ۱۳۹۰ حتی سایتی برای نظرسنجی از مردم در این باره دایر شد.
در بحث‌هایی که موافقان این طرح داشتند، عنوان می‌شد کاهش صفرها، تورم را کاهش نمی‌دهد، اما سبب کاهش حجم اسکناس در گردش، کاهش صف پشت گیشه‌ها برای شمارش پول، جمع‌آوری دستگاه‌های پول‌شمار و کاهش هزینه چاپ اسکناس می‌شود.
حسین قضاوی، معاون امور بانکی و بیمه وزارت اقتصاد گفته است: « مبادلات در حال حاضر سه برابر تولید داخلی اسمی در بستر الکترونیک انجام می‌شود، نسبت اسکناس و مسکوک به نقدینگی در حال حاضر به سه درصد کاهش پیدا کرده است از آن سو هزینه انتشار اسکناس باید کم شود تا مردم بتوانند محاسبات راحتی داشته باشند.»
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar