lördag 31 december 2016

انتخابات ریاست جمهوری؛ آیا پرویز فتاح رقیب روحانی است؟

انتخابات ریاست جمهوری؛ آیا پرویز فتاح رقیب روحانی است؟

  • 30 دسامبر 2016 - 10 دی 1395
.
پنج ماه مانده تا انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶، جز حسن روحانی، اعلام نامزدی هیچ فرد شناخته‌شده و مطرح دیگری در این انتخابات، مفروض نیست. هرچند زمزمه‌ها و شواهد درباره نامزدی دوباره محمدباقر قالیباف، شهردار تهران کم نیست، اما به نظر می‌رسد پرویز فتاح، رییس کمیته امداد، رقیب اصلی روحانی و جدی‌ترین گزینه اردوگاه اصول‌گرایان محسوب می‌شود.
اگرچه فتاح در ماه‌های گذشته، و در مصاحبه‌های مختلف، به تلویح و تصریح نامزدی خود را منتفی دانسته یا از کنار آن با هوشمندی عبور کرده، اما هم‌زمان حضور رسانه‌ای او به‌گونه‌ای معنادار ادامه دارد و حتی افزایش یافته است؛ چنان‌که به بهانه کریسمس و سال نو میلادی، خبرگزاری‌های نزدیک به سپاه (مانند فارس و تسنیم) از دیدار وی با «مددجویان» ارمنی تحت پوشش کمیته امداد، گزارش تصویری منتشر کرده‌اند.
خامنه و احمدی نژادکپی رایت تصویرKHAMENEI.IR
Image captionبا وجود سابقه آشنایی و دوستی دیرین فتاح و احمدی‎نژاد، وی به‌خاطر ناهمسویی با رییس جمهور وقت، جایی در دولت دهم (دوره دوم ریاست جمهوری احمدی‌نژاد) نیافت؛ نامه حمایت ۲۲۰ نماینده اصول‌گرا و درخواست آنان از احمدی‌نژاد برای انتخاب مجدد فتاح به‌عنوان وزیر نیرو نیز بی‌فایده بود.
فتاح کیست؟
سیدپرویز فتاح قره‌باغی، متولد ۱۳۴۰ در ارومیه، فارغ‌التحصیل مهندس عمران از دانشگاه صنعتی شریف و کارشناس ارشد صنایع است. فتاح که در دوران جنگ ایران و عراق تا سطح قائم‌مقامی فرماندهی لشکر ویژه سپاه حضور نظامی داشت، بعدتر در مسئولیت‌ها و پروژه‌های مختلف (ازجمله سدسازی) با سپاه همکاری کرد. او در دولت نخست احمدی‌نژاد، وزیر نیرو شد.
با وجود سابقه آشنایی و دوستی دیرین فتاح و احمدی‎نژاد، وی به‌خاطر ناهمسویی با رییس جمهور وقت، جایی در دولت دهم (دوره دوم ریاست جمهوری احمدی‌نژاد) نیافت؛ نامه حمایت ۲۲۰ نماینده اصول‌گرا و درخواست آنان از احمدی‌نژاد برای انتخاب مجدد فتاح به‌عنوان وزیر نیرو نیز بی‌فایده بود.
فتاح به‌خاطر پافشاری احمدی‌نژاد بر انتصاب مشایی به‌عنوان معاون اول نیز منتقد وی شد؛ او گفته است: «این انتصاب نباید صورت می‌گرفت، اما علی‌رغم نظر حضرت آقا صورت گرفت. هنوز امضای پای عهدنامه ابتدایی دولت را دارم که اولین بند آن تبعیت از ولایت مطلقه فقیه بود.»
پس از قطع همکاری با دولت، و شکل‌گیری نگاه انتقادی به احمدی‌نژاد، نزدیکی فتاح به سپاه روندی فزاینده یافت؛ او جانشین قرارگاه خاتم‌الانبیا و نیز مدیرعامل بنیاد تعاون سپاه شد.
همسویی فتاح با منویات شخص اول نظام، بعدتر منجر به نشستن وی بر صدر کمیته امداد امام خمینی با حکم آیت‌الله خامنه‌ای شد.
فتاحکپی رایت تصویرتسنیم
Image captionبا وجود سابقه آشنایی و دوستی دیرین فتاح و احمدی‎نژاد، وی به‌خاطر ناهمسویی با رییس جمهور وقت، جایی در دولت دهم (دوره دوم ریاست جمهوری احمدی‌نژاد) نیافت؛ نامه حمایت ۲۲۰ نماینده اصول‌گرا و درخواست آنان از احمدی‌نژاد برای انتخاب مجدد فتاح به‌عنوان وزیر نیرو نیز بی‌فایده بود.
تبلیغ روزافزون، تکذیب غیرقطعی
از پس ریاست فتاح بر کمیته امداد (فروردین ۱۳۹۴)، وی به‌گونه‌ای روزافزون در رسانه‌های اصول‌گرایان مورد حمایت و تبلیغ قرار گرفت. دیدگاه‌ها و اقدامات وی (ازجمله: فروش ساختمان کمیته امداد در «شمال» شهر تهران و انتقال دفتر رییس به جنوب پایتخت، پرداخت مستمری مددجویان قبل از پرداخت حقوق پرسنل و مدیران، کاهش همایش‌های کمیته امداد، و حتی سفرهای وی به شعبه‌های کمیته امداد در استان‌ها) در رسانه‌های اصول‌گرایان و حتی صدا و سیما، مستقیم و غیرمستقیم، برجسته شد.
فتاح از زاویه نحوه مواجهه با انتخابات، به‌شکلی محسوس بر سیاقی می‌رود که احمدی‌نژاد پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۴ پی گرفته بود. هرچند فتاح در ماه‌های گذشته و در مصاحبه‌های مختلف، نامزدی و فعالیت انتخاباتی خود را انکار کرده، اما پاسخ‌های وی، اغلب هوشمندانه و واجد نوعی ابهام و تعلیق و عدم‌قطعیت است.
به‌عنوان نمونه، فتاح در آخرین اظهارنظرش تصریح کرده که «قصد»ی برای کاندیداتوری ندارد. اما آیا این به‌معنای عدم‌نامزدی وی در صورت اصرار اصول‌گرایان است؟ موارد پرشماری وجود دارد که در بزنگاه نهایی، افراد «به‌خاطر اصرار» دیگران، «احساس تکلیف» کرده و نامزد شده‌اند.
او در شهریورماه گذشته نیز در پاسخ به پرسشی درباره نامزدی‌اش، گفته بود که «ما خادم مردم هستیم و این کار را با هیچ چیزی عوض نخواهیم کرد.» وی بدون اظهارنظری شفاف، افزوده بود: «من یک رأی دارم و در سال ۹۶ آن را به صندوق خواهم انداخت و این را خواهید دید.»
فتاح در تابستان گذشته نیز موضعی مشابه (فاقد صراحت و توأم با تعلیق و ابهام) ابراز کرده بود؛ وی گفته بود: «ان‌شاءالله به لطف خدا [نامزد ریاست جمهوری] نخواهم بود.»
با وجود تمام این به‌ظاهر «تکذیب»ها، اخبار مرتبط با فتاح (از سفرهای استانی وی گرفته تا دیدارهایش) در رسانه‌های اصلی اصول‌گرایان همچنان برجسته‌سازی می‌شود.
این همه موجب می‌شود که از نگاه ناظر بیرونی، نامزدی فتاح در آخرین فرصت ثبت‌نام داوطلبان برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ غیرمنتظره نباشد.
قالیبافکپی رایت تصویرفارس
Image captionدر برشی از زمان که محمود احمدی‌نژاد با نظر صریح رهبر جمهوری اسلامی از ورود به صحنه انتخابات منع شده؛ شانس قالیباف برای ایجاد اجماع میان لایه‌های مختلف اصول‌گرایان و برکشیدن خود به‌مثابه نامزد مطلوب، کافی نیست؛ و گزینه برجسته و شناخته‌شده و پر‌سابقه‌ای در طیف اصول‌گرایان وجود ندارد
مزیت‌ها و اولویت‌های فتاح برای اصول‌گرایان
فتاح یک مدیر اجرایی شناخته شده و ارشد در جمهوری اسلامی است. این‌را حتی برخی اصلاح‌‌طلبان نیز گواهی می‌دهند. وی روابط خوبی با اغلب طیف‌های مختلف اصول‌گرا (از تندروها گرفته تا میانه‌روها) داشته و دارد. نامه حمایت ۲۲۰ نماینده مجلس هشتم، سند مهمی بر این ادعاست. او همچنین در حوزه سوء‌استفاده مالی، فاقد پرونده و شناسه منفی است.
افزون بر اینها، فتاح از مناسبات دیرین و خوبی با بخش‌های مختلف سپاه برخوردار است. پیشینه حضور وی در رأس قرارگاه خاتم‌النبیا و بنیاد تعاون سپاه، علاوه بر سوابق نظامی وی در دوران جنگ، این رابطه را قابل توجه کرده است.
در سطحی دیگر، ریاست او بر کمیته امداد خود مولفه‌ای بسیار مهم، به‌ویژه در زمانه کش‌یافتن بحران اقتصادی در ایران و مصائب معیشتی لایه‌های اجتماعی نابرخوردار است. این ملاحظه وقتی مهم‌تر می‌شود که شمار مددجویان و شهروندان تحت پوشش آن مورد توجه قرار گیرد: ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر.
به گزارش مسئولان کمیته امداد، همچنین چند صد هزار دانش‌آموز و دانشجو تحت پوشش این نهاد قرار دارند و از خدمات آموزشی و امدادی آن بهره‌مند می‌شوند.
آیا سوگیری اکثریت این لشکر پرشمار ـ افزون بر آنچه در سپاه و بسیج می‌گذرد ـ در روند برگزاری و نتیجه انتخابات موثر نیست؟
فتاح همچنین این پتانسیل را داراست که به‌عنوان نماینده شاخص اصول‌گرایان، کارنامه روحانی را به‌ویژه در حوزه ایجاد اشتغال و اوضاع معیشتی و رکود صنعت و عدالت اجتماعی به پرسش کشد.
علاوه بر اینها، تاکید وی بر این نکته که «هیچ وابستگی و تعلق و عضویتی در هیچ گروه سیاسی ندارم»، در نظامی که اقبالی به تحزب نشان نمی‌دهد، و در فضای عمومی و تبلیغات پوپولیستی، می‌تواند نه نقطه ضعف که حتی مزیت قلمداد شود.
+
در برشی از زمان که محمود احمدی‌نژاد با نظر صریح رهبر جمهوری اسلامی از ورود به صحنه انتخابات منع شده؛ شانس قالیباف برای ایجاد اجماع میان لایه‌های مختلف اصول‌گرایان و برکشیدن خود به‌مثابه نامزد مطلوب، کافی نیست؛ و گزینه برجسته و شناخته‌شده و پر‌سابقه‌ای در طیف اصول‌گرایان وجود ندارد؛ به نظر می‌رسد که شانس فتاح برای کسب نظر مثبت و همدلی طیف‌های اصلی اصول‌گرا در انتخابات آتی، از دیگر گزینه‌های موجود بیشتر است.
مستقل از این، در شرایطی که نارضایتی اقتصادی اقشار نابرخوردار و مزد‌بگیر و حقوق‌بگیر و جویای کار از دولت روحانی کم نیست، و نیز در زمانه‌ای که بخشی از طبقه متوسط فرهنگی به‌دلیل عدم‌تحقق برخی وعده‌ها و شعارهای سیاسی و فرهنگی رییس‌جمهور اعتدال‌گرا، همچون چهار سال پیش برای حضور در انتخابات و فعال شدن و تبلیغ به نفع روحانی انگیزه ندارند، فتاح می‌تواند به تکوین رقابتی جدی با روحانی و حتی پیروزی بر وی امیدوار باشد؛ به‌ویژه اگر او نامزد مطلوب بخش امنیتی حاکم بر سپاه شود.

Inga kommentarer:

Skicka en kommentar