انتخابات اسرائیل؛ احزاب از چپ به راست
- 10 مارس 2015 - 19 اسفند 1393
بروز اختلافات جدی بین احزاب حاضر در دولت ائتلافی اسرائیل و اخراج دو وزیر از کابینه در حدود سه ماه پیش، باعث شد که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، انتخابات پیش از موعد در اسرائیل اعلام کند. این انتخابات روز سهشنبه ۱۷ مارس (۲۶ اسفند) برگزار میشود. احزابی مذهبی و غیر مذهبی از چپ و راست برای ۱۲۰ کرسی کنست (پارلمان اسرائیل) رقابت میکنند. مردم اسرائیل در این انتخابات به احزاب و اتحادها رای میدهند، نه افراد. نظرسنجیها نشان میدهد که هیچ حزب و اتحادی نمیتواند به تنهایی اکثریت (دست کم ۶۱ کرسی) را کسب کند. دولت آتی اسرائیل هم ائتلافی خواهد بود و به همین دلیل احزاب کوچکتر با رای و کرسی کمتر هم، برای پر کردن جای خالی در ائتلافها اهمیت پیدا میکنند. این مطلب مروری است بر ۱۴ حزب سیاسی اسرائیل که در این انتخابات شانس کسب کرسی دارند.
قابل کلیک
یشعتید (آیندهای هست)
×سال تاسیس: ۲۰۱۲تعداد کرسی در کنست: ۱۹رهبر: یائیر لپیدکارگر - بخشی از 'اتحاد صهیونیستی'
×سال تاسیس: ۱۹۶۸تعداد کرسی در کنست: ۱۵رهبر: اسحاق هرتزوگهاتنوعا (جنبش) - بخشی از 'اتحاد صهیونیستی'
×سال تاسیس: ۲۰۱۲تعداد کرسی در کنست: ۶رهبر: زیپی لیونیمرتص
×سال تاسیس: ۱۹۹۲تعداد کرسی در کنست: ۶رهبر: زهاوا گالئونحداش (جبهه دموکراتیک صلح و مساوات)
×سال تاسیس: ۱۹۷۷تعداد کرسی در کنست: ۴رهبر: ایمن عودهرعام – تعال
×سال تاسیس: ۲۰۰۶تعداد کرسی در کنست: ۴رهبر: ابراهیم صرصوربلد
×سال تاسیس: ۱۹۹۵تعداد کرسی در کنست: ۳رهبر: جمال زحالقهکولانو (همه ما)
×سال تاسیس: ۲۰۱۴تعدا کرسی در کنست: صفررهبر: موشه کهلونلیکود
×سال تاسیس: ۱۹۷۳تعداد کرسی در کنست: ۱۸رهبر: بنیامین نتانیاهوبیت یهودی (خانه یهودی)
×سال تاسیس: ۲۰۰۸تعداد کرسی در کنست: ۱۲رهبر: نفتالی بنتیسرائیل بیتنو (اسرائیل خانه ما)
×سال تاسیس: ۱۹۹۹عداد کرسی در کنست: ۱۳رهبر: آویگدور لیبرمنشاس (نگهبانان صفاردی)
×سال تاسیس: ۱۹۸۲تعداد کرسی در کنست: ۱۱رهبر: آریه درعیاتحاد یهودیت توراتی
×سال تاسیس: ۱۹۹۲تعداد کرسی در کنست: ۷رهبران: یاکوب لیتزمن و موشه گفنیعام ایتانو (مردم با ما هستند)
×سال تاسیس: ۲۰۱۴تعداد کرسی در کنست: صفررهبر: الی یِشای
چپ - میانه:
یشعتید (آیندهای هست)
نام یشعتید و رهبرش، یائیر لپید، در جریان انتخابات سال ۲۰۱۳ و در پی موفقیت غیر منتظره حزب بر سر زبانها افتاد. آقای لپید، روزنامهنگار و مجری سابق توانست با تاکید بر میانهروی سیاسی و بهبود وضع اقتصادی، بخش قابل توجهی از طبقه متوسط اسرائیل را که از سیاستهای جاری دولت خسته و کلافه بودند با خود همراه کند و بیشترین کرسی کنست را به دست آورد. یشعتید در حال حاضر به اندازه دو سال پیش محبوب نیست، اما به دلیل آرایش احزاب و ترکیبهای احتمالی برای دولت ائتلافی، یائیر لپید همچنان رقیبی جدی و تعیینکننده محسوب میشود. اختلاف نظر او به عنوان وزیر دارایی با نخست وزیر بر سر بودجه و اخراجش از کابینه دلیل اصلی تعلیق کنست و اعلام برگزاری انتخابات زودهنگام بود. یشعتید حامی راه حل "دو کشور" در مذاکرات خاورمیانه و مخالف توسعه شهرکهای یهودینشین -عمدتا به دلیل جلوگیری از تعمیق شکاف میان اسرائیل و جامعه بینالملل- است، با این حال بیتالمقدس را بخشی جدانشدنی از اسرائیل میداند.
کارگر - بخشی از 'اتحاد صهیونیستی'
قدیمی ترین حزب سیاسی فعال در اسرائیل که تا ده سال بعد از تاسیس، حزب حاکم بود و بعد از آن تا اواخر قرن گذشته یکی از دو حزب اصلی. اما ستاره بخت این حزب چپ میانه از اواسط دهه ۱۹۹۰ رو به افول گذاشت. آخرین نخست وزیر اسرائیل از حزب کارگر به سال ۲۰۰۱ برمیگردد و از آن زمان تا کنون این حزب هشت رهبر عوض کرده است. اسحاق هرتزوگ که بعد از نتایج ضعیف حزب در انتخابات سال ۲۰۱۳ رهبر حزب کارگر شد، اعلام کرد که برای انتخابات پیش رو با حزب تازه تاسیس هاتنوعا، به رهبری زیپی لیونی ائتلاف می کند تا در صورت پیروزی هر کدام دو سال نخست وزیر شوند. نظرسنجیها میگوید که این ائتلاف جدیترین رقیب لیکود و نتانیاهو در انتخابات ۱۷ مارس است. آقای هرتزوگ که تا کنون بارها با محمود عباس، رهبر تشکیلات فلسطینی دیدار کرده، معتقد است که برقراری صلح دائم با فلسطینیها، با وجود بنبست جدی در مذاکرات، همچنان امکانپذیر است و میگوید که اسرائیل باید طرح خودش را برای تاسیس دو کشور ارائه دهد.
هاتنوعا (جنبش) - بخشی از 'اتحاد صهیونیستی'
با رهبری که در صحنه سیاسی اسرائیل - از وزارت خارجه و رهبری حزب کادیما تا وزارت دادگستری در کابینه اخیر نتانیاهو - فراز و نشیب زیادی را طی کرده، هاتنوعا امیدوار است در اتحاد با حزب کارگر بخشی از دولت آینده اسرائیل باشد و دست کم برای دو سال پست نخست وزیری را صاحب شود. زیپی لیونی که پیش از اخراج از کابینه اسرائیل، مسئولیت مذاکرات صلح را برعهده داشت، میگوید تنها راه حل، تاسیس دو کشور است که می تواند تضمین کننده "ارزشهای یهودی و دموکراتیک" اسرائیل باشد.
مرتص
حزب سوسیال دموکرات مرتص به عنوان چپگراترین حزب یهودی اسرائیل شناخته میشود و بیش از هر چیز در مبارزات انتخاباتی روی عدالت اجتماعی و برابری تمرکز میکند. حزب سکولار مرتص طرفدار دیپلماسی در مذاکرات خاورمیانه بر اساس ایده تاسیس دو کشور با برابری اجتماعی و اقتصادی است. مرتص تنها حزب صهیونیست اسرائیل بود که در سال ۲۰۱۴ با عملیات نظامی در غزه مخالفت کرد. خانم زهاوا گالئون، رهبر این حزب پیش از این دبیر کل بِتسِلِم (مرکز اطلاعات اسرائیل برای حقوق بشر در مناطق اشغالی) بوده است.
فهرست متحد (اعراب)
حداش (جبهه دموکراتیک صلح و مساوات)
تنها حزب عرب - یهودی اسرائیل که چپگرای افراطی است و باقیمانده اعضای حزب کمونیست اسرائیل را در خود جا داده است. در مذاکرات خاورمیانه قائل به راه حل "دو کشور" است و میگوید اسرائیل باید به مرزهای ۱۹۶۷ بازگردد. همچنین میخواهد که اسرائیل به عنوان کشوری سکولار و نه یهودی شناخته شود. در انتخابات پیش رو در ائتلاف با بقیه احزاب عرب در قالب "فهرست متحد" شرکت میکند.
رعام – تعال
از به هم پیوستن "فهرست متحد عرب" و "جنبش عربی برای تغییر" تشکیل شده است. تنها حزب اسلامی اسرائیل که خواهان برقراری دادگاه شریعت و همینطور خلافت اسلامی در کشورهای عربی است در اتحاد با حزب کوچکتر تعال به دنبال برقراری صلح در خاورمیانه و کسب حقوق برابر برای شهروندان اسرائیلی و فلسطینی و خواهان بازگشت اسرائیل به مرزهای سال ۱۹۶۷ است. در انتخابات ۱۷ مارس بخشی از "فهرست متحد" احزاب عرب است.
بلد (امت)
بلد حزبی غیرمذهبی و ضدصهیونیست است و خواهان حذف "یهودیت" از تعریف کشور اسرائیل. حنین زعبی از چهرههای مطرح این حزب اولین زن عرب بود که توانست به کنست اسرائیل راه پیدا کند. او در مقطعی از عضویت کنست تعلیق شد به دلیل آن که گروههای مسلح فلسطینی را کسانی توصیف کرد که "راه دیگری برای تغییر واقعیت موجود ندارند". حزب بلد هم مانند احزاب عرب دیگر خواهان عقبنشینی اسرائیل از مناطق اشغالی سال ۱۹۶۷ است.
راست - میانه:
کولانو (همه ما)
حزب میانه روی تازهتاسیس با رهبری موشه کلهون، وزیر سابق و محبوب لیکود که قبل از انتخابات ۲۰۱۳ از نمایندگی کنست استعفا داد. کاهش هزینههای زندگی، مقابله با فساد مالی و اداری و کاهش شکاف اجتماعی از جمله سیاستهای اعلامشده این حزب است. موشه کهلون هنوز فهرست نامزدهای حزب را اعلام نکرده، اما انتظار میرود نام مئیر داگان، رئیس سابق موساد در این فهرست باشد. از آقای کهلون نقل شده که در سال ۲۰۱۱ گفته است اگر فلسطینیها توانستند با شناسایی سازمان ملل کشور تاسیس کنند، "همان روز باید تمام مناطق [فلسطینی] را ضمیمه خاک خود کنیم."
لیکود
قدیمیترین حزب راستگرای فعال در اسرائیل که رهبرش، بنیامین نتانیاهو در این انتخابات برای سومین دوره متوالی برای سمت نخستوزیری رقابت میکند. آقای نتانیاهو که دغدغه اصلیاش را برنامه هستهای ایران و مقابله با "تهدید موجودیت اسرائیل" میداند، در مخالفت با توافق احتمالی ایران و قدرتهای جهانی تا آنجا پیش رفته که کاخ سفید را به واکنش و انتقاد کمسابقه واداشته است. او در داخل اسرائیل هم مخالفان زیادی دارد که شعارشان "هرکس غیر از بیبی (لقب نتانیاهو)" برای نخستوزیری است. با وجود این حزب او پابهپای "اتحاد صهیونیستی" درنظرسنجیها پیش است و بسیاری او را شانس اصلی نخستوزیری میدانند. برای حفظ این مقام او این بار چشم به ائتلاف با احزاب اولترا-اورتدکس یا سنتگرای افراطی دارد. تلاشهای بینالمللی برای احیای مذاکرات صلح خاورمیانه در دوره رهبری آقای نتانیاهو به بنبست خورده است.
بیت یهودی (خانه یهودی)
تنها حزب حاضر در دولت اسرائیل که مخالف تاسیس کشور فلسطین در غرب رود اردن به هر شکل و ترتیبی است. حزبی به شدت راستگرا که عموما با وابستگیاش به جنبش صهیونیستی شهرکنشینها شناخته میشود. نفتالی بنت ۴۳ ساله، کماندوی سابق و سرمایهگذار در فنآوری اطلاعات که رئیس دفتر و وزیر کابینه نتانیاهو هم بوده، در سال ۲۰۱۲ و با افزایش شدید اقبال عمومی، به رهبری حزب رسید. بیت یهودی مخالف جدی راه حل "دو کشور" در مذاکرات خاورمیانه و همین طور هرگونه عقبنشینی اسرائیل از مناطق اشغالی کرانه باختری است. معاونش یوری ادل، وزیر مسکن است که نسبت به توسعه شهرکها تعهد ویژهای دارد و از سوی آمریکاییها به کارشکنی در طرح پیشنهادی جان کری، وزیر خارجه آمریکا در مذاکرات صلح متهم شده است.
یسرائیل بیتنو (اسرائیل خانه ما)
حزب راستگرای صهیونیست که موسس آن آویگدور لیبرمن، مهاجر مولدواییتبار است و در سال ۲۰۰۹ با کسب ۱۵ کرسی کنست به اوج قدرت در حیات سیاسیاش رسید. در انتخابات قبلی با لیکود ائتلاف کرد و رهبرش به مقام وزارت خارجه رسید. اما این ائتلاف تابستان سال ۲۰۱۴ و به دلیل اختلاف نظر وزیر امور خارجه و نخست وزیر بر سر جنگ غزه از هم پاشید. این حزب هم شعار تبلیغاتی "هر کس غیر از بیبی" را در برنامه خود قرار داده است. حزب سکولار و ملیگرای "اسرائیل خانه ما" بر سه اصل تاکید دارد: مهاجرت یهودیان به اسرائیل، دفاع از میهن و توسعه شهرکها. تلاش برای انتقال اعراب اسرائیلی به سرزمینهای فلسطینی با پرداخت مشوقهای مالی، از جمله سیاستهای این حزب است.
راست افراطی:
شاس (نگهبانان صفاردی)
حزب سنتگرای افراطی که توسط یهودیهای صفاردی با هدف برقراری حقوق برابر با اشکنازیها و پیگیری منافع طبقات پایینتر اجتماعی پایهگذاری شد. این حزب در دو دهه گذشته نقشی کلیدی در ائتلافهای حاکم راست، میانه و چپ داشته است. در دوسال اخیر، با مرگ خاخام اوادیا یوسف، رهبر معنویاش در سال ۲۰۱۳ و بعد از آن انشعاب الی یشای، مرد شماره دو حزب در سال ۲۰۱۴، متحول شد. کسب یازده کرسی در انتخابات قبلی، بهترین نتیجه حزب در ۱۵ سال گذشته بود. آریه درعی، رهبر حزب در سال ۱۹۹۹ به جرم ارتشا و کلاهبرداری دو سال زندانی شد. او به تازگی از نخستوزیری بنیامین نتانیاهو در دولت بعدی حمایت کرده است. شاس توافق موقت با فلسطینیها و "تبادل زمین با صلح پایدار" را قابل قبول میداند.
اتحاد یهودیت توراتی
حزب سنتگرای افراطی که توسط یهودیهای اشکنازی پایهگذاری شده و در حال حاضر بیشترین کرسی کنست را از زمان تاسیس در اختیار دارد. شاید بتوان گفت این حزب، بزرگترین مسئولیت خود را ایجاد توازن در رابطه حکومت و مذهب در اسرائیل میداند. اتحاد یهودیت توراتی (مانند شاس) حزبی صهیونیستی نیست و از قبول مقام وزارت در کابینه خودداری میکند. یاکوب لیتزمن، رهبر حزب در سال ۲۰۱۳ طرحی را به کنست ارائه داد که هرگونه تصمیمگیری دولت درباره سرنوشت بیتالمقدس در مذاکرات صلح را به تایید کنست مشروط میکند.
عام ایتانو (مردم با ما هستند)
حزب ملیگرای محافظهکار و سنتگرای افراطی که حدود سه ماه پیش توسط الی یشای، نماینده کنست و بعد از جداشدنش از شاس تاسیس شد. یشای میگوید حزب تازهاش ادامهدهنده راهی است که خاخام اوادیا یوسف، رهبر معنوی شاس در صورت زنده بودن در پیش میگرفت. عام ایتانو مخالف توقف شهرکسازیهاست و میگوید اسرائیل تا زمانی که شاهد تحول جدی در مواضع فلسطینیها نباشد، نباید با آنها مذاکره کند. رهبر حزب در سال ۲۰۱۲ و در جریان عملیات "ستون دفاعی" با انتقاد از آقای نتانیاهو گفته بود او باید غزه را "به وضعیت قرون وسطی برمیگرداند".
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar