گفتگو با «سهند آذر ترک» وکیل و حقوقدان درباره تغییر قوانین پناهندگی در کشور ترکیه

در تازه‌ترین تغییرات در روند پناهندگی در کشور ترکیه طبق گذشته مصاحبه‎های اصلی و مصاحبه کشوری همچنان با کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل خواهد بود.

«محبت نیوز»– بر اساس اعلام کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR) روند ثبت نام متقاضیان پناهندگی در کشور ترکیه بر عهده اداره کل مهاجرت کشور ترکیه (DGMM) گذاشته شده است. این موضوع نگرانی‎های زیادی برای پناهجویان در ترکیه ایجاد کرده است. برای اطلاع بیشتر از مفاد و جزییات این قوانین جدید و تاثیر آنها در پرونده‎های پناهجویان، آژانس خبری مسیحیان ایران «محبت نیوز» با «سهند آذر ترک فربختی» کارمند سابق کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، کارشناس حقوقی پناهجویان و عضو کانون وکلای آنکارا گفتگو کرده و دغدغه‎ها و سؤالات پناهجویان در ترکیه را با وی مطرح کرده است.

محبت نیوز: جناب آذرترک، همانطور که مستحضرید از این پس اداره مهاجرت ترکیه مسئولیت ثبت نام متقاضیان پناهندگی را برعهده خواهد داشت لطفن در این خصوص و اینکه متقاضیانی که به تازگی به ترکیه آمده‌اند و هنوز در اداره مهاجرت ترکیه (PDMM) ثبت نام به عمل نیاورده‌اند چگونه باید اقدام کنند، توضیح بفرمایید؟
-بله همانطور که اشاره شد از ۱۰ سپتامبر اداره مهاجرت در شهرهای ترکیه مسئول ثبت نام متقاضیان پناهندگی خواهند بود .به عبارتی پناهندگانی که از این پس وارد ترکیه می‌شوند باید به این دفاتر در شهری که وارد آن شده‌اند، مراجعه نمایند. به عنوان مثال پناهنده‎ای که در بدو ورود وارد شهر دنیزلی می‌شود باید به اداره مهاجرت این شهر مراجعه کند و درخواست پناهندگی خود را به مسئولان اداره مهاجرت دنیزلی بدهد و اداره مذکور فرد مورد نظر را ثبت نام خواهد کرد. به عنوان مثال اگر پناهنده‌ای به دفتر مهاجرت شهر اسپارتا مراجعه نمود و دفتر مذکور به دلیل نبود مترجم و یا موارد دیگر وی را ثبت نام نکرد، این شخص می‌تواند به شهر دیگری که اداره مهاجرت معرفی می‌کند مراجعه نماید.
نکته‎ای که در این راستا باید به آن اشاره کنم این است که این مسئله جدیدی نیست چرا که از مدت‌ها پیش اداره آسام در زمان ثبت نام برگه‎ای به متقاضیان پناهندگی ارائه می‌کرد که روی آن نام اداره مهاجرت ترکیه درج شده بود به عبارتی اداره مهاجرت ترکیه بطور آزمایشی از مدت‌ها قبل این طرح را آغاز کرده بود اما مجدد آسام مسئولیت ثبت نام‌ها را برعهده گرفت اما از این به بعد تمام ثبت نام‎ها از طرف اداره مهاجرت ترکیه انجام خواهد شد.
تاکید می‌کنم که اداره مهاجرت فقط مسئولیت ثبت نام متقاضیان پناهندگان را بر عهده دارد و این به این معنا نیست که کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR) بصورت کامل از پروسه پناهندگی بیرون آمده است چرا که سازمان ملل همچنان مصاحبه‎های اصلی و مصاحبه کشوری را انجام خواهد داد و در این زمینه تاکنون اداره مهاجرت مسئولیتی بر عهده نگرفته است.

• بیشتر بخوانیم: ترکیه قوانین جدیدی را درخصوص پناهجویان به تصویب رسانده است
• بیشتر بخوانیم: رسیدن به توافق هسته ای تاثیری در روند اعطای پناهندگی ندارد
• بیشتر بخوانیم: دهم سپتامبر آخرین روز ثبت نام پناهجویان در کمیساریای عالی پناهندگانِ ترکیه

-محبت نیوز: تکلیف پناهندگانی که پیش از این در کمیساریای عالی پناهندگان ثبت نام کرده‎اند چه می‌شود؟ آنها برای پیگیری روند رسیدگی به پرونده‎هایشان به کدامیک از این دو سازمان (UNHCR) و یا (DGMM) باید مراجعه کنند؟

همانطور که اشاره کردم مراحل رسیدگی به پرونده‎های کسانیکه قبلن در کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد ثبت نام کرده اند بر عهده سازمان UNHCR است و مصاحبه اصلی و تعیین کشوری آنها توسط این کمیساریا انجام خواهد شد. نکته قابل توجه در خصوص تعیین کشوری این است که به دلیل کاهش سهمیه از سوی کشورهای پناهنده پذیر زیر نظر سازمان ملل، در مورد تعیین کشوری، بعد از این ممکن است که اداره مهاجرت ترکیه و UNHCR بصورت مشترک تصمیم بگیرند که چه کسانی تعیین کشوری شوند و بنابراین بعضی از پناهندگان ممکن است تعیین کشوری نشوند و فقط افرادی که در معرض آسیب هستند و یا بیماری سختی دارند و یا کسانی که به هیچ عنوان امکان بازگشت به کشور خود را ندارند در اولویت تعیین کشوری قرار گیرند.

-محبت نیوز: آیا کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد به فعالیت‎های حمایتی خود، به پناهندگان و پناهجویان در ترکیه ادامه خواهد داد؟
-بله اگر پناهنده و یا پناهجویی در ترکیه با مشکل اجتماعی و یا حقوقی مواجه شد و به کمک و مشاوره نیاز داشته باشد می‎تواند مانند گذشته به UNHCR و یا دفاتر اسامی که فعال هستند مراجعه نماید. ضمن آنکه باید بگویم دفاتر آسام هم در بعضی از شهرها تعطیل شده است اما دفتر آسام در شهر آنکارا فعال خواهد بود و به فعالیت‎های حمایتی خود ادامه خواهد داد.

-محبت نیوز: در حال حاضر این نگرانی در میان پناهندگان به وجود آمده که بعد از این که روند ثبت نام پناهندگان توسط UNHCR انجام نمی‎گیرد ممکن است اداره مهاجرت نتواند به خوبی به پرونده‎های پناهندگان رسیدگی کند به خصوص پناهندگان افغان نگران هستند که با این تصمیم روند اخراج آن‌ها سریعتر انجام شود نظرتان چیست؟
-در این مورد باید صریح بگویم که این دلواپسی درست نیست چرا که اگر به این فرم  اتفاق بیفتد این اشخاص می‌توانند به کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد، آسام، دادگاه تجدید نظر و یا دادگاه عالی مراجعه کنند و در این مورد از آنها تقاضای کمک و رسیدگی کنند و یا اگر موضوع به جایی برسد که بخواهند شخصی را دیپورت کنند شخص مورد نظر حتی می‌تواند به دادگاه حقوق بشر اتحادیه اروپا هم مراجعه کند و اگر برای این اتحادیه ثابت شود که جان پناهنده در کشورش در خطر است از دیپورت شخص جلوگیری خواهد شد و حکمی که دادگاه حقوق بشر اتحادیه اروپا صادر می کند برای دولت ترکیه قابل قبول است و مانع بازگرداندن پناهنده به کشورش خواهد شد. بنابراین همانطور که گفتم مکانیزم های قضایی و حقوقی محکمی داریم که پناهندگان برای احقاق حقوق خودشان میتوانند از آنها بهره‌مند شوند.
در این مورد باید خاطر نشان کنم که اگر به فرض دولت ترکیه در آینده تمام مراحل پروسه پناهندگی را به عهده بگیرد، طبق اصول پناهندگی این مسئله به هیچ عنوان به ضرر متقاضیان پناهندگی نخواهد بود.