Zarif-Mogherini-Lausanne
تقاطع: ساعتی پس از قرائت بیانیه‌ی مشترک جمهوری اسلامی و شش قدرت جهانی در شهر لوزان سوییس که از یافتن چارچوبی برای رسیدن به توافق جامع هسته‌ای حکایت داشت، کاخ سفید امریکا، یک «فکت‌شیت» (برگه اطلاعات) را با عنوان «پارامترهای طرح جامع اقدام مشترک در ارتباط با برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی» منتشر کرد.
کاخ سفید گفته که این پارامترها، پایه‌ی متن توافق نهایی را که قرار است تا روز ۳۰ ژوئن (۱۰ تیر) تهیه شود، تشکیل خواهند داد و بیان‌گر پیشرفت‌های قابل توجه در مذاکرات فشرده‌ی روزهای گذشته میان جمهوری اسلامی و ۵+۱ و اتحادیه اروپا، در شهر لوزان هستند.
در مقدمه‌ی این متن، تاکید شده که «هنوز باید در ماه‌های پیش رو، بر روی جزییات مربوط به پیاده‌سازی این موارد، گفتگوهایی انجام شود و تا زمانی که درباره‌ی همه موارد توافق صورت نگیرد، هیچ توافقی صورت نگرفته است».
گفتنی است «فکت‌شیت» منتشرشده از سوی دولت امریکا با آن‌چه وزارت خارجه جمهوری اسلامی در اختیار خبرگزاری‌های ایران قرار داده متفاوت است و در اولین واکنش به انتشار آن، جواد ظریف، امریکایی‌ها را به «دروغ‌گویی» متهم کرده است و از ایرانی‌ها خواسته به این متن توجه نکنند.
این در حالی است که خبرگزاری “فارس”، متعلق به سپاه پاسداران با «بسیار اساسی» دانستن تفاوت‌ها میان متن‌های منتشرشده فارسی و انگلیسی، از وزارت خارجه جمهوری اسلامی خواسته که متن وزارت خارجه امریکا را تکذیب کند و بگوید چنین توافقی صورت نگرفته است.
این خبرگزاری نوشته که «در غیر این صورت، اگر متن امریکایی، جزییات توافقی باشد که متن ایرانی به صورت کلیات بدان پرداخته، به معنی واقعی کلمه یک فاجعه رخ داده است».
ترجمه‌ی فارسی کامل روایت دولت امریکا از توافقات صورت‌گرفته در لوزان را در ادامه بخوانید.
غنی‌سازی
- ایران موافقت کرده که حدود دوسوم  تعداد سانتریفیوژهای نصب‌شده‌ی کنونی‌اش را کاهش دهد. بدین ترتیب، بعد از امضای توافق، ایران از ۱۹,۰۰۰ کنونی به ۶۱۰۴ سانتریفیوژ نصب‌شده می‌رسد که از این تعداد نیز، به مدت ۱۰ سال، تنها ۵۰۶۰ عدد عملیات غنی‌سازی اورانیوم را انجام خواهند داد. هم‌چنین تمامی ۶۱۰۴ سانتریفیوژ‌ از نوع IR-۱، یعنی نسل اول سانتریفیوژهای ایران خواهند بود.
- ایران موافقت کرده دست‌کم به مدت ۱۵ سال، از غنی‌سازی بالای ۳/۶۷ درصد اورانیوم خودداری کند.
- ایران موافقت کرده که به مدت ۱۵ سال، ذخیره‌ی اورانیوم با غنای پایین خود را از حدود ۱۰,۰۰۰ کیلوگرم کنونی، به ۳۰۰ کیلوگرم با غنای ۳/۶۷ درصد کاهش دهد.
- تمامی سانتریفیوژها و زیرساخت‌های مازاد در مکانی تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نگهداری خواهند شد و تنها می‌توانند به منظور جایگزینی سانتریفیوژها و تجهیزات فعال مورد استفاده قرار بگیرند.
- ایران موافقت کرده که به مدت ۱۵ سال هیچ تأسیسات غنی‌سازی تازه‌ای نسازد.
- زمان‌ گریز ایران، یعنی زمانی که طول می‌کشد تا ایران مواد لازم برای که برای ساخت یک بمب هسته‌ای را تولید کند، در حال حاضر بین ۲ تا ۳ ماه ارزیابی می‌شود. بر اساس این چارچوب، در یک دوره‌ی دست‌کم ۱۰ ساله، زمان گریز ایران به حداقل یک سال افزایش می‌یابد.
ایران کاربری تأسیسات خود در فُردو را تغییر می‌دهد به طوری که دیگر برای غنی‌سازی اورانیوم به کار نمی‌رود
- ایران موافقت کرده تا به مدت دست‌کم ۱۵ سال در تأسیسات فُردو، غنی‌سازی اورانیوم انجام ندهد.
- ایران موافقت کرده تا تأسیسات فردو را طوری تغییر دهد که تنها برای اهداف صلح‌آمیز استفاده شود و به یک مرکز تحقیقات هسته‌ای، فیزیک، و فناوری تبدیل گردد.
- ایران موافقت کرده که به مدت ۱۵ سال هیچ‌گونه تحقیق و توسعه‌ی مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم در فردو انجام ندهد.
- ایران به مدت ۱۵ سال هیچ‌گونه مواد شکافت‌پذیری در فردو نخواهد داشت.
- تقریبا دوسوم سانتریفیوژ‌ها و زیرساخت‌های فردو برداشته خواهند شد. سانتریفیوژهای باقی‌مانده نیز اورانیوم غنی نخواهند کرد. تمامی سانتریفیوژ‌ها و زیرساخت‌های مربوط به آن‌ها، تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نگهداری می‌شوند.
ایران برای ۱۰ سال، تنها در تأسیسات نطنز و فقط با ۵,۰۶۰ سانتریفیوژ نسل اول خود (IR-۱)، اورانیوم را غنی‌سازی می‌کند
- ایران موافقت کرده تا برای ۱۰ سال، تنها با استفاده از سانتریفیوژهای نسل اول خود (IR-۱) در نطنز غنی‌سازی کند و تمامی سانتریفیوژهای پیشرفته خود را برمی‌دارد.
- ایران ۱۰۰۰ سانتریفیوژ IR-۲M خود را که در حال حاضر در نطنز نصب شده، برمی‌دارد و به مدت ۱۰ سال آن‌ها را در انبار تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نگهداری می‌کند.
- ایران برای دست‌کم ۱۰ سال از مدل‌های IR-۲، IR-۴، IR-۵، IR-۶ یا IR-۸ برای تولید اورانیوم غنی‌شده استفاده نمی‌کند. ایران بر اساس یک زمان‌بندی و پارامترهایی که مورد موافقت ۱+۵ قرار می‌گیرد، فعالیت‌های تحقیق و توسعه محدود، با سانتریفیوژهای پیشرفته خود خواهد داشت.
- برای ۱۰ سال، غنی‌سازی، و تحقیق و توسعه غنی‌سازی، محدود خواهد بود، تا از زمان گریز یک ساله اطمینان حاصل شود. پس از ۱۰ سال، ایران به طرح غنی‌سازی، و تحقیق و توسعه غنی‌سازی که به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه شده و مطابق با “برنامه جامع اقدام مشترک”، ذیل “پروتکل الحاقی”، مقید خواهد بود که منجر به محدودیت‌های مشخص بر ظرفیت غنی‌سازی می‌شود.
بازرسی و شفافیت
- آژانس به همه‌ی تأسیسات هسته‌ای ایران، شامل تأسیسات غنی‌سازی در نطنز و تأسیسات غنی‌سازی پیشین در فُردو دسترسی منظم خواهد داشت و به این منظور، از به‌روز‌ترین و مدرن‌ترین فناوری‌های نظارتی استفاده خواهد کرد. ‎
- بازرس‌ها به زنجیره تأمین که پشتیبان برنامه هسته‌ای ایران است، دسترسی خواهند داشت. سازوکارهای تازه بازرسی‌ها و شفافیت، با نظارت دقیق بر اجزا و یا مواد هسته‌ای ایران، از انحراف این برنامه به سوی یک برنامه‌ی مخفی جلوگیری خواهد کرد.
- بازرس‌ها به معادن اورانیوم دسترسی خواهند داشت و بر کارخانه‌های اورانیوم که ایران ۲۵ سال است در آن‌ها “کیک زرد” تولید می‌کند، به طور مستمر، نظارت خواهند کرد.
- بازرس‌ها به مدت ۲۰ سال بر تأسیسات تولید و انبار چرخانه و دمنده سانتریفیوژهای ایران نظارت مستمر خواهند داشت. پایگاه ساخت سانتریفیوژ ایران تعطیل شده تحت نظارت مستمر قرار خواهد گرفت. ‎
- تمامی سانتریفیوژ‌ها و زیرساخت‌های غنی‌سازی برداشته‌شده از فُردو و نطنز، تحت نظارت مستمر آژانس قرار خواهند گرفت. ‎
- با هدف سنجش شفافیت بیشتر، یک کانال اختصاصی مرتبط با بخش تامین و تدارکات تاسیس خواهد شد تا تک تک موارد مربوط به تأمین، فروش و انتقال مواد و فناوری‌های هسته‌ای و مواد با کابرد دوگانه به ایران را نظارت و تایید کند.‎
- ایران با اجرای پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی موافقت می‌کند که این موضوع اطلاعات و دسترسی بسیار بیشتری را به برنامه هسته‌ای ایران شامل تأسیسات اعلام‌شده و اعلام‌نشده برای آژانس فراهم می‌‌آورد.
- ایران ملزم خواهد بود به آژانس دسترسی‌های لازم برای تحقیق درباره تاسیسات مشکوک یا ادعاهای وجود تاسیسات غنی‌سازی پنهان، تاسیسات تبدیل (اورانیوم)، تاسیسات تولید سانتریفیوژ، یا تأسیسات تولید کیک زرد در هر نقطه‌ی کشور را بدهد. ‎
- ایران موافقت کرده کد اصلاحی ۳.۱ مبنی بر اطلاع‌رسانی زودهنگام درباره ساخت تأسیسات جدید را اجرا کند. ‎
- ایران مجموعه‌ای از اقدامات توافق‌شده برای رفع نگرانی‌های آژانس درباره‌ی جنبه‌های نظامی احتمالی برنامه‌اش را اجرا خواهد کرد. ‎
رآکتور‌ها و بازفرآوری
- ایران موافقت کرده تا رآکتور تحقیقاتی آب سنگین در اراک را بر اساس طراحی مورد توافق با ۱+۵، بازطراحی و بازسازی کند. بدین ترتیب، این رآکتور، دیگر پلوتونیوم سطح تسلیحاتی تولید نخواهد کرد و برای تحقیقات صلح‌آمیز هسته‌ای و تولید رادیوایزوتوپ استفاده می‌شود.
- هسته اصلی رآکتور که تولید مقادیر قابل توجهی پلوتونیوم سطح تسلیحاتی را ممکن می‌کرد، نابود شده یا از کشور خارج می‌شود.
- ایران در طول عمر رآکتور، تمام سوخت مصرف‌شده رآکتور را به خارج از کشور منتقل می‌کند.
- ایران به صورت نامحدود، متعهد شده است که دست به بازفرآوری یا تحقیق و توسعه بازفرآوری روی سوخت هسته‌ای مصرف‌شده نزند.
- ایران فرا‌تر از نیازهای رآکتور اصلاح‌شده اراک، آب سنگین انباشت نمی‌کند و به مدت ۱۵ سال، تمامی آب سنگین باقی‌مانده را در بازارهای بین‌المللی به فروش می‌رساند.
- ایران به مدت ۱۵ سال، هیچ رآکتور آب سنگین دیگری نمی‌سازد.
تحریم‌ها
- ایران در صورتی که به طور قابل راستی‌آزمایی به تعهدات خود پایبند باشد، تخفیف تحریمی دریافت خواهد کرد.
- تحریم‌های مرتبط با برنامه‌ی هسته‌ای ایران که از سوی امریکا و اتحادیه اروپا اعمال شده، بعد از آن‌که آژانس تایید کند ایران تمام گام‌های کلیدی را برداشته، تعلیق خواهند شد. هر زمان که ایران به تعهدات خود عمل نکند، این تحریم‌ها فورا به جای خود باز می‌گردند.
- معماری تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای ایالات متحده در بخش اعظم دوره توافق حفظ می‌شود و امکان بازگشت فوری آن‌ها را در صورت بروز مورد قابل توجه عدم اجرای تعهدات، فراهم می‌کند.
- تمامی قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت سازمان ملل مرتبط با مسأله هسته‌ای ایران هم‌زمان با تکمیل اقدامات ایران در رفع نگرانی‌های کلیدی (غنی‌سازی، فردو، اراک، ابعاد احتمالی نظامی، و شفافیت) برداشته می‌شود. ‎
- با این حال، مفاد اصلی قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل -آن‌هایی که مربوط به انتقال فعالیت‌ها و فناوری‌های حساس است- با یک قطعنامه‌های جدید این شورا که بر اجرای کامل “برنامه جامع اقدام مشترک” تاکید می‌کند، بار دیگر برقرار می‌شوند. این (قطعنامه) هم‌چنین کانال مربوط به تامین و تدارکات را که بالاتر به آن اشاره شد، ایجاد می‌کند، که یک تمهید شفاف‌سازی کلیدی به شمار می‌آید. در قطعنامه تازه، محدودیت‌های مهم بر تسلیحات متعارف و موشک‌های بالستیک و هم‌چنین مفادی که اجازه بازرسی محموله‌ها و مسدودسازی دارایی‌ها را می‌دهد، گنجانده خواهد شد.
- یک فرآیند حل مناقشه تعریف می‌شود که تمامی طرف‌های “برنامه جامع اقدام مشترک” را قادر می‌سازد به دنبال حل اختلاف‌نظر‌ها در مورد اجرای تعهدات این برنامه باشند.
- در صورتی که یک مسأله عدم اجرای تعهدات قابل توجه از طریق آن فرآیند حل نشود، آن‌‌وقت، تمامی تحریم‌های پیشین سازمان ملل می‌توانند دوباره اعمال شوند.
- ذیل توافق، تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران، در خصوص تروریسم، نقض حقوق بشر و موشک‌های بالستیک، باقی خواهند ماند.
زمان‌بندی
- به مدت ۱۰ سال، ایران ظرفیت غنی‌سازی داخلی، و تحقیق و توسعه خود را محدود می‌کند که این امر زمان گریز دست‌کم یک ساله را تضمین می‌کند. فرا‌تر از آن، ایران به طرح‌ غنی‌سازی بلندمدت‌تر و تحقیق و توسعه غنی‌سازی که با ۱+۵ به اشتراک گذاشته شده، محدود خواهد بود.
- به مدت ۱۵ سال، ایران عناصر اضافی برنامه خود را محدود خواهد کرد. برای مثال، ایران تاسیسات غنی‌سازی جدید یا رآکتورهای آب سنگین نخواهد ساخت و ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را محدود کرده فرآیندهای افزایش شفافیت را می‌پذیرد.
- تمهیدات مهم بازرسی و شفاف‌سازی پس از ۱۵ سال نیز ادامه خواهد داشت. پایبندی ایران به پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی انمی، از جمله دسترسی قابل توجه و تعهدات شفاف‌سازی، دائمی خواهد بود. بازرسی‌های قدرتمند از زنجیره‌ی تامین اورانیوم ایران برای ۲۵ سال، به طول خواهد انجامید.
- حتی پس از دوره سخت‌ترین محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران، این کشور هم‌چنان عضوی از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) خواهد بود که ایران را از توسعه و دستیابی به تسلیحات هسته‌ای منع می‌کند و اعمال پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر برنامه‌ی هسته‌ای‌اش را ضروری می‌‌سازد.