رسانه‌های روسی و سودای بمب اتم
- 27 فوریه 2015 - 08 اسفند 1393
جنگ هسته‌ای غایت فاجعه است، ورای تصور است. اما بعضی رسانه‌های روسی به چشم یک اتفاق محتمل به آن نگاه می کنند، حتی به‌عنوان اتفاقی که باید به استقبالش رفت.
در ماه‌های اخیر که بحران اوکراین جدی‌تر و روابط مسکو و غرب تنش‌آلودتر از پیش شده، صحبت از جنگ هسته‌ای در رسانه‌های روسی هم بیشتر و بیشتر شده، تا حدی که به قول یوری ساپریکین، از روزنامه‌نگارهای لیبرال روسیه، انگار "موضوعی عادی" است.
ساپریکین می‌گوید باورش نمی‌شود که مجریان و شنونده‌های رادیوی مستقل، پژواک مسکو، این‌قدر راحت در مورد جنگ هسته‌ای حرف می‌زنند، "انگار در مورد بالا رفتن جریمه پارکینگ صبحت می‌کنند".
لحن و شکل بحث در مورد جنگ هسته‌ای در رادیوهای دیگر، از این هم نگران‌کننده‌تر است.
ماه پیش الکسی گودوشنیکوف، مجری رادیو مسکو که از رادیوهای هوادار کرملین است، از شنونده‌ها می‌پرسید: "چرا همه این‌قدر از جنگ هسته‌ای می‌ترسید؟ چرا باید از جنگ هسته‌ای بترسید؟"
بعد توضیح می‌داد که سال ۱۹۴۵ برروی هیروشیما و ناکازاکی بمب هسته‌ای ریختند ولی زندگی ادامه پیدا کرد، و حتی ویرانی کمتر از درسدن بود که متفقین شش ماه قبل از آن بمبارانش کرده بودند.
نتیجه‌گیری گودوشنیکوف این بود که "ترس از جنگ هسته‌ای اغراق‌آمیز است".
خاکستر رادیواکتیو
این جریان نگران‌کننده تقریبا سال پیش همین موقع آغاز شد، ۱۶ مارس ۲۰۱۴، روز رفراندوم در کریمه. آن روز دمیتری کیسلف، مدیر و مجری جنجالی تلویزیون، گفت روسیه آن‌قدر سلاح دارد که آمریکا را به "خاکستر رادیواکتیو" بدل کند.
کمی بعد به روزنامه یولانده پوستن دانمارک گفت حرفش صرفا یک مشاهده "فنی" بوده، و کسی نباید بر مبنای آن او را متهم کند که چنین "آرزویی" دارد.
با این حال در ماه‌های اخیر در برنامه هفتگی‌اش که از شبکه دولتی "روسیه ۱" پخش می‌شود، باز هم (بیش از یک بار) به این موضوع پرداخته.
اوایل ماه جاری (۸ فوریه) بخشی از دستورالعمل نیروی نظامی روسیه را که در مورد شرایط استفاده از سلاح‌های هسته‌ای است، خواند.
حرفش این بود که سلاح هسته‌ای نه فقط در پاسخ به حمله هسته‌ای به روسیه، که در مقابله با هر تهاجم نظامی که "موجودیت روسیه را تهدید کند"، می‌تواند به کار گرفته شود. او تأکید داشت که چنین تصمیمی بر عهده شخص پرزیدنت پوتین است که "مردم روسیه بی‌چون و چرا از او حمایت می‌کنند".
باز هم حمله هسته‌ای نه به‌عنوان چیزی که باید از آن پرهیز کرد، که در قالب اقدامی ضروری برای حفظ ملت، طرح می‌شد.
'تهدید موجودیت'
نسخه جدید دکترین نظامی روسیه اواخر سال گذشته میلادی منتشر شد. آن زمان صحبت‌هایی بود که بخش مربوط به جنگ هسته‌ای تغییر کند و حمله پیش‌دستانه هم در آن گنجانده شود، اما در عمل این اتفاق نیفتاد.
الکساندر گولتز، از منتقدان کرملین و تحلیل‌گر مسائل نظامی، در مسکو تایمز در مورد نسخه فعلی نوشت: "آن‌چه در بخش مربوط به استفاده از سلاح هسته‌ای آمده کاملا معقول است".
در همین حال،رسانه‌های هوادار کرملین مدام از خطری که موجودیت روسیه را تهدید می‌کند حرف می‌زنند، از آن دست تهدیدهایی که بالقوه می‌تواند حمله هسته‌ای را توجیه کند.
خبر تلویزیونی پر است از تحرکات نظامی ناتو پشت مرزهای روسیه، و تحلیل‌گرانی که می‌گویند غرب می‌خواهد به هر قیمتی شده این کشور را نابود کند.
روز ۲۵ ژانویه، در یکی از برنامه‌های شبکه ان‌تی‌وی که زیرمجموعه گازپروم-مدیا است، سرگئی مارکف، از تحلیل‌گران هوادار پوتین، گفت غرب دارد مقدمات را فراهم می‌کند که "مردم روس را از تاریخ جهان پاک کنند". یک هفته بعد، کیسلف در برنامه هفتگی‌اش گفت "موجودیت روسیه جزو برنامه‌های آمریکا نیست".
تفاوت با دوران شوروی
برخورد رسانه‌های روسیه با سلاح‌های هسته‌ای، خونسردی و حتی شوخی کردن‌شان با این موضوع، امری است جدید.
اتحاد جماهیر شوروی هم به زرادخانه هسته‌ای‌اش می‌نازید. اما استفاده از سلاح‌های هسته‌ای را شنیع می‌دانست. جنگ هسته‌ای چیزی بود که به هر قیمتی باید از آن پرهیز می‌شد – شاهد این ادعا کوتاه‌آمدن خروشچف در بحران موشکی کوباست.
اما در روسیه امروز، به‌قول ساپریکین، انگار ترس بعضی‌ها از تسلیحات هسته‌ای ریخته، و "این‌که چه‌وقت و چگونه قرار است به‌کار گرفته شوند، بحثی است رایج".
جنگ هسته‌ای – دست‌کم در ادبیات بخشی از رسانه‌های روسیه – دیگر ورای تصور نیست.
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar