روز پنچشنبه, ۸ شهریور “کانون کرامت” و “جامعه بین‌المللی دفاع از حقوق بشر” مستقر در شهر فرانکفورت آلمان نشستی پیرامون وضعیت حقوق بشر در ایران تشکیل دادند. میهمان ویژه این نشست شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل بود.
بخش آغازین جلسه بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران به سخنرانی‌های کوتاه و پاسخ به پرسش‌های خبرنگاران اختصاص داشت. در این بخش علاوه بر شیرین عبادی، مارتین لسنتین، سخنگوی هیات اجرایی جامعه بین‌المللی دفاع از حقوق بشر نیز حضور داشت.
به گفته هلموت گابل، سخنگوی مطبوعاتی کانون کرامت و گرداننده نشست، قرار بوده که سید مصطفی آزمایش، از فعالان دراویش گنابادی در خارج کشور نیز در نشست شرکت کند اما از آنجا که او تهدید به مرگ شده، پلیس فرانسه به او توصیه کرده است که از حضور در نشست برلین خودداری کند.
مارتین لسنتین در سخنرانی کوتاه خود از اینکه آقای آزمایش نتوانسته در این برنامه شرکت کند ابراز تاسف کرد و گفت: «با وجود اینکه حکومت ایران حق انتخاب آزاد دین و مذهب را از شهروندان ایرانی گرفته و حقوق زنان، اقلیت‌های دینی و قومی را تحدید کرده، شمار زیادی از فعالان حقوق بشر از دفاع از حقوق مدنی دست نمی‌کشند، افرادی که قابل‌تحسین هستند.»
او در ادامه تاکید کرد که جامعه بین‌المللی دفاع از حقوق بشر نیز “بر نقض حقوق بشر در ایران چشم نپوشیده و با برنامه‌هایی مثل همین نشست برلین و از طریق تماس با سیاستمداران آلمانی” و ترغیب آنها به توجه به وضعیت حقوق بشر در ایران، سهم خود را برای احترام به حقوق شهروندی در ایران ادا می‌کند.
متن ارسالی به نشست
در ادامه نشست خبری هلموت گابل متنی را که مصطفی آزمایش برای نشست برلین ارسال کرده بود قرایت کرد. آزمایش در این متن به معرفی دراویش گنابادی، دستگیری و حصر خانگی نورعلی تابنده، قطب دراویش گنابادی، وضعیت دراویش زندانی و اعتراضات آنها در زندان پرداخته بود.
او درباره دلیل دشمنی جمهوری اسلامی با دراویش نیز توضیحاتی ارایه کرده و یادآور شده بود که سعید امامی، دراویش گنابادی را از بدترین مخالفان جمهوری اسلامی خوانده و آیت‌الله هاشمی شاهرودی در دوران ریاستش بر قوه قضاییه دستور مقابله جدی با دراویش را صادر کرده بود.
سخنرانی شیرین عبادی
برنده جایزه صلح نوبل در سخنرانی کوتاه خود ضمن تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی دهها سال است که حقوق بشر را نقض می‌کند از غیبت آزمایش ابراز تاسف کرد و گفت، خود او هم بارها به مرگ تهدید شده اما معتقد است که نباید با این گونه تهدیدها از میدان مبارزه برای حقوق بشر خارج شد. او اظهار داشت: «شرکت در این نشست هم برای من میتواند با خطر جانی همراه باشد، اما من نمی‌ترسم. من با وجود اینکه درویش نیستم آمده‌ام که از حقوق دراویش دفاع کنم.»
عبادی سپس به وضعیت دراویش پرداخت و گفت، آنها هم شیعه هستد اما تفسیر آنها از اسلام با تفسیر رسمی حکومت مغایر است و “به همین دلیل مورد غضب حکومتی واقع شده‌اند”.
به گفته خانم عبادی، جمهوری اسلامی نورعلی تابنده را در حصر خانگی وادار کرده است که پنج نفر را که با نهادهای امنیتی در تماس هستند برای رسیدگی به امور پیروانش تعیین کند.
عبادی از جمهوری اسلامی خواست، به تابنده اجازه ملاقات با پیروانش را بدهد تا معلوم شود که آیا انتخاب این افراد داوطلبانه بوده یا تحت فشار حکومت صورت گرفته است.
شیرین عبادی به وضعیت ناهنجار دراویش گنابادی که به حبس‌های درازمدت محکوم شده‌اند نیز اشاره کرد و گفت: «هفت تن از آنان در زندان قرچک ورامین هستند، زندانی که حتی آب آشامیدنی سالم هم ندارد».
میهمان ویژه جلسه بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران گفت که جمهوری اسلامی از این برنامه اطلاع پیدا کرده و«امروز صبح (۸ شهریور) نیروهای امنیتی به دیدار نورعلی تابنده رفته‌اند تا با او عکس بگیرند و در صورت نیاز منتشر کنند و طوری وانمود کنند که گویا او در حصر خانگی و تحت فشار نیست».
پرسش و پاسخ
یک همکار خبرگزاری فرانسه نظر شیرین عبادی را در باره تحریم‌های جدید آمریکا، اعتراضات ماههای اخیر و چشم‌انداز جنبش دموکراسی‌خواهی در ایران پرسید.
عبادی پاسخ داد که با تحریم‌های اقتصادی مخالف است زیراهم باعث فقیرتر شدن ملت ایران می‌شوند و هم راه‌های سوءاستفاده بیشتر را برای وابستگان حکومتی هموار میکنند.
او خواستار تحریم سیاسی و رسانه‌ای جمهوری اسلامی شد، به این معنا که اروپایی‌ها سران حکومتی و سپاه پاسداران را تحریم کنند و مانع ورود خودشان و سرمایه‌هاشان به کشورهای خارجی شوند.
به اعتقاد او، کشورهای اروپایی میتوانند علاوه بر این با ممانعت از استفاده جمهوری اسلامی از ماهواره‌ها، “جلو تبلیغات و نفرت‌پراکنی حکومتی در منطقه را بگیرند”.
خانم عبادی در پاسخ به دیگر پرسش همکار خبرگزاری فرانسه تاکید کرد: «جنبش دموکراسی‌خواهی در ایران سالهاست که وجود داشته اما همواره سرکوب شده است. اکنون دیگر مردم خسته شده‌اند، به خیابان می‌روند و اعتراض میکنند، اما دست به خشونت نمی‌زنند. من مطمئن هستم که دموکراسی به زودی در ایران حاکم خواهد شد.»
او در این راستا گفت: «در درون حکومت افرادی وجود دارند که عقل بیشتری دارند و می‌دانند که ادامه این شرایط به نفع هیچ کس نیست.»
بخش دوم برنامه
در بخش دوم جلسه بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران علاوه بر شیرین عبادی و مارتین لسنتین، سهیلا هادی‌پور نماینده عرفان حلقه، کمال سیدو از جامعه دفاع از خلق‌های تحت تهدید، یاشا نولتنیوس از جامعه بهایی آلمان، کشیش گوتفرید مارتنز از هیات پروتستان ایرانی در منطقه اشتگلیتس برلین و دو تن از نوکیشان مسیحی ایرانی که به آلمان پناهنده شده‌اند شرکت داشتند.
این بخش برنامه که به میزگرد شباهت داشت، با یک اکسیون نمادین آغاز شد. هر کدام از شرکت‌کنندگان به مدت یک دقیقه پوسترهای کوچکی را که بر هر کدام عکس یک زندانی سیاسی از جمله نرگس محمدی، نسرین ستوده و عبدالفتاح سلطانی نقش بسته بود بالا بردند و خواستار آزادی آنها و تمامی زندانیان سیاسی و عقیدتی شدند.
شرکت‌کنندگان سپس به بیان نمونه‌های مشخصی از نقض حقوق بشر در ایران، از جمله ممنوعیت تحصیل دانشگاهی برای بهاییان و جلوگیری از کسب و کار آنها در شهرهای گوناگون، شیوه محاکمه و برخورد با طاهری، بنیانگذار عرفان حلقه، تلاش خشونت‌بار جمهوری اسلامی برای جلوگیری از فعالیت نوکیشان مسیحی و دخالت ایران در منطقه به ویژه سوریه پرداختند.
در پایان برنامه فرصتی برای پرسش و پاسخ فراهم شد و شرکت‌کنندگان به پرسش‌های حاضران در رابطه با نقض حقوق بشر در ایران پاسخ دادند.
مبتکران برنامه
جلسه بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران روز هشتم شهریور در برلین تنها یکی از فعالیت‌های جامعه بین‌المللی دفاع از حقوق بشر مستقر در شهر فرانکفورت و کانون کرامت هانوفر است.
جامعه بین‌المللی دفاع از حقوق بشر در سال ۱۹۷۲ با هدف دفاع از حقوق بشر در کشورهای سوسیالیستی موسوم به “بلوک شرق” ایجاد شد. این سازمان امروز به طور مشخص از آزادی‌های فردی و اجتماعی به ویژه برای اقلیت‌های دینی دفاع می‌کند.
کانون کرامت نیز برای روشنگری درباره نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی پیگیرانه تلاش می‌کند. در اساسنامه این کانون آمده است که هدف اصلی ایجاد آن، تلاش برای ایجاد یک حکومت دموکراتیک در ایران است، حکومتی که فرهنگ‌ها و ادیان و دیدگاه‌های گوناگون و ناهمساز را بپذیرد و در خدمت همزیستی مسالمت‌آمیز تمامی اقشار اجتماعی باشد.
در ماههای گذشته دو نهاد مزبور در رابطه با وضعیت حقوق بشر در ایران چند جلسه مشترک برگزار کردند.
