شیعیان اسماعیلی ایران؛ اقلیتی به دور از جنجال
- 19 مهٔ 2015 - 29 اردیبهشت 1394
ناهید سال چهارم دبیرستان بود که با یکی از همکلاسیهایش به نام مریم که از شیعیان اسماعیلی بود، رابطه دوستی برقرار کرد. آنها هفته ای یک یا دو بار برای درس خواندن و رفع اشکال به خانه یکدیگر می رفتند. رابطه گرم و صمیمانه این دو، رفت و آمدهای خانوادگی را نیز بیشتر کرد.
مادر مریم که مدتها بود برای پسرش سعید دنبال عروسی زیبا و آشنا می گشت، پس از مدتی مراوده، ناهید را کاندیدا کرد. سعید هم که چند باری او را دیده بود، از این پیشنهاد استقبال کرد. وقتی ناهید در جریان این خواستگاری قرار گرفت معلوم شد او هم از سعید خوشش آمده است.
اما وقتی خواستگاری در خانواده ناهید که از شیعیان اثنی عشری اند مطرح شد، پدرش که مردی مذهبی بود، اصرار داشت قبل از هر کاری باید موضوع ازدواج این دو جوان با چند تن از مراجع تقلید شیعه در میان گذاشته شود و اگر اشکالی نداشت، برای ازدواج اقدام کنند.
پدر ناهید با دفتر چند مرجع شیعه موضوع را در میان گذاشت و از آنها کسب تکلیف کرد که در نهایت آنها این طور نظر دادند: "با وجود اینکه عقد این دو حرام نیست ولی از آنجایی که مذهب پسر، اسماعیلی است و فرزندان، مذهب را از پدر به ارث می برند، بهتر است برای اینکه نسلشان پاک بماند، این ازدواج صورت نگیرد".
'امام حاضر'
شیعیان اسماعیلی جمعیتی بالغ بر پانزده میلیون نفرند که ده درصد شیعیان جهان را تشکیل می‌دهند. بیشتر آنها در هند، پاكستان، افغانستان و تاجيكستان و حدود سی هزار نفر در ایران در استانهای خراسان، کرمان و مرکزی زندگی می کنند.
برخلاف شیعیان اثنی عشری که معتقدند امامت پس از امام جعفر صادق به فرزندش موسی کاظم رسیده است، اسماعیلیان معتقدند که امامت پس از امام ششم به فرزندش اسماعیل رسید و تا به امروز نیز نسل در نسل ادامه دارد.
همچنین اسماعیلی‌ها معتقدند امامت در حال حاضر در اختیار آقاخان چهارم (شاه کریم الحسینی) است که چهل و نهمین امام آنان محسوب می شود و در واقع نسل چهل ونهم از فرزندان امام علی و حضرت فاطمه است . او دانش‌آموخته دانشگاه هاروارد در رشته تاریخ اسلام است.
"آقاخان" لقبی است که فتحعلی شاه قاجار به حسنعلی شاه، چهل و ششمین امام اسماعیلی داد و از آن زمان به بعد امامان اسماعیلی لقب آقاخان گرفتند.
پیروان مذهب اسماعیلیه تفاوتی در مبانی و اصول اعتقادی دین اسلام با شیعه اثنی عشری ندارند اما در شیوه به جا آوردن فرایض دینی مثل نماز و روزه تفاوت زیادی با شیعه دوازده امامی دارند. "امام حاضر" اسماعیلیان، بر اساس مقتضیات زمان حق دخل و تصرف در عبادات و فرائض دینی را دارد.
فاطمه، یک شیعه اسماعیلی می گوید: "مذهب ما شاخه ای از تشیع است که سراسر به صلح، آرامش، احترام به دیگران و دستگیری از بینوایان تاکید دارد به همین جهت و براساس فرمان امام حاضرمان برای جلوگیری از هرگونه خشونت، اذیت و آزار، هیچ اسماعیلی در سراسر دنیا از جمله ایران اجازه تبلیغ مذهبی ندارد."
آقای کاظمی یک معلم است که سالها در مناطق مختلف ایران تدریس کرده و دانش آموزان اسماعیلی مذهب زیادی بویژه در مناطق شرقی کشور داشته است. او حدود بیست سال با خانواده های اسماعیلی مذهب در روستاهای شرق ایران رفت و آمد داشته و در حال حاضر نیز با بسیاری از دانش آموزان اسماعیلی‌اش که بیشتر آنها ساکن شهرهای بزرگ ایران شده اند یا در خارج از کشور زندگی می کنند در ارتباط است. به همین جهت، او با آیینها و مناسک مذهبی اسماعیلیان آشنایی دارد.
__________________________________________
شیعیان اسماعیلی جمعیتی بالغ بر پانزده میلیون نفرند که ده درصد شیعیان جهان را تشکیل می‌دهند. بیشتر آنها در هند، پاكستان، افغانستان و تاجيكستان و حدود سی هزار نفر در ایران در استانهای خراسان، کرمان و مرکزی زندگی می کنند.
_________________________________________
آقای کاظمی می گوید: "اسماعیلیان عبادتی به اسم نماز، مثل نماز شیعیان ندارند در عوض هر روز دو بار صبح و غروب (همزمان با اذان) در جماعت خانه جمع می شوند و دعا می خوانند".
آقای کاظمی می گوید: "سالهایی که در روستاهای اسماعیلی نشین تدریس می کردم شاهد بودم که بسیاری از خانواده های اسماعیلی فرزندانشان را پس از تحصیل در مقطع ابتدایی در روستاها برای ادامه تحصیل به شهر می فرستاندند."
'قرار نانوشته'
فاطمه که خود شیعه اسماعیلی است گفته های آقای کاظمی درباره عبادات مذهبی را تایید می کند و می گوید: "آیینها و مراسم مذهبی ما حساسیت زیادی در حکومت بر نمی انگیزد به دلیل اینکه به فرموده امام حاضرمان دعا، نیایش و عبادتهایمان کاملا هدایت شده و در محلهای خاص مانند جماعت خانه بدور از هرگونه تبلیغ انجام می شود."
او با اشاره به اینکه در حال حاضر در برخی شهرهای ایران از جمله مشهد، تهران و کرمان جماعت خانه هست می افزاید: "از آنجایی که مذهب ما یک مذهب غیرتبلیغی است و ما نمی خواهیم به سبب تبلیغ آسیبی به هیچ انسانی وارد شود، در زمان دعا، نیایش و مراسم مذهبی هیچ غیر اسماعیلی اجازه ورود به جماعت خانه و شرکت در مراسم دعا و نماز را ندارد".
فاطمه همچنین می گوید: "فرزندان ما در رفتن به مدرسه، دانشگاه و اشتغال در ادارات و سازمانهای دولتی به شرط علنی نکردن گرایش شیعی خود با مشکل خاصی مواجه نیستند. دولت نیز کاملا نسبت به نوع و سبک اعتقادات ما، تاکیدمان بر عدم تبلیغ و حتی محل جماعت خانه ها آگاهی دارد."
به گفته وی، حتی در ایران اسماعیلیان در یکی از دوره های مجلس توانستند نمایندگانی بدون هیچ تابلو و نشانی راهی مجلس شورای اسلامی کنند.
به نظر می رسد قراردادی نانوشته میان حکومت جمهوری اسلامی و اسماعیلیان ایران هست که بنابرآن، پیروان این مذهب به شرط دوری از تبلیغ و فعالیت علنی و جنجالهای سیاسی، می توانند مانند شیعیان دوازده امامی زندگی عادی خود را پی بگیرند اما بسیاری از خانواده های مذهبی در هر دو سو، چه اسماعیلی و چه دوازده امامی هنوز در پذیرش یکدیگر مشکل دارند و حتی به فرزندانشان اجازه ازدواج با یکدیگر نمی دهند.
ناهید و سعید نمونه ای از دو دلداده اند که با وجودی که هر دو مذهب دیگری را به رسمیت شناخته و خواهان وصلت با یکدیگر بودند، به دلیل آنکه پدر ناهید بر اساس راهنمایی مراجع، رضایت به این ازدواج نداد، از وصال یکدیگر بازماندند.
مطالب بیشتر از ايران
شیعیان اسماعیلی ایران؛ اقلیتی به دور از جنجال
- 19 مهٔ 2015 - 29 اردیبهشت 1394
ناهید سال چهارم دبیرستان بود که با یکی از همکلاسیهایش به نام مریم که از شیعیان اسماعیلی بود، رابطه دوستی برقرار کرد. آنها هفته ای یک یا دو بار برای درس خواندن و رفع اشکال به خانه یکدیگر می رفتند. رابطه گرم و صمیمانه این دو، رفت و آمدهای خانوادگی را نیز بیشتر کرد.
مادر مریم که مدتها بود برای پسرش سعید دنبال عروسی زیبا و آشنا می گشت، پس از مدتی مراوده، ناهید را کاندیدا کرد. سعید هم که چند باری او را دیده بود، از این پیشنهاد استقبال کرد. وقتی ناهید در جریان این خواستگاری قرار گرفت معلوم شد او هم از سعید خوشش آمده است.
اما وقتی خواستگاری در خانواده ناهید که از شیعیان اثنی عشری اند مطرح شد، پدرش که مردی مذهبی بود، اصرار داشت قبل از هر کاری باید موضوع ازدواج این دو جوان با چند تن از مراجع تقلید شیعه در میان گذاشته شود و اگر اشکالی نداشت، برای ازدواج اقدام کنند.
پدر ناهید با دفتر چند مرجع شیعه موضوع را در میان گذاشت و از آنها کسب تکلیف کرد که در نهایت آنها این طور نظر دادند: "با وجود اینکه عقد این دو حرام نیست ولی از آنجایی که مذهب پسر، اسماعیلی است و فرزندان، مذهب را از پدر به ارث می برند، بهتر است برای اینکه نسلشان پاک بماند، این ازدواج صورت نگیرد".
'امام حاضر'
شیعیان اسماعیلی جمعیتی بالغ بر پانزده میلیون نفرند که ده درصد شیعیان جهان را تشکیل می‌دهند. بیشتر آنها در هند، پاكستان، افغانستان و تاجيكستان و حدود سی هزار نفر در ایران در استانهای خراسان، کرمان و مرکزی زندگی می کنند.
برخلاف شیعیان اثنی عشری که معتقدند امامت پس از امام جعفر صادق به فرزندش موسی کاظم رسیده است، اسماعیلیان معتقدند که امامت پس از امام ششم به فرزندش اسماعیل رسید و تا به امروز نیز نسل در نسل ادامه دارد.
همچنین اسماعیلی‌ها معتقدند امامت در حال حاضر در اختیار آقاخان چهارم (شاه کریم الحسینی) است که چهل و نهمین امام آنان محسوب می شود و در واقع نسل چهل ونهم از فرزندان امام علی و حضرت فاطمه است . او دانش‌آموخته دانشگاه هاروارد در رشته تاریخ اسلام است.
"آقاخان" لقبی است که فتحعلی شاه قاجار به حسنعلی شاه، چهل و ششمین امام اسماعیلی داد و از آن زمان به بعد امامان اسماعیلی لقب آقاخان گرفتند.
پیروان مذهب اسماعیلیه تفاوتی در مبانی و اصول اعتقادی دین اسلام با شیعه اثنی عشری ندارند اما در شیوه به جا آوردن فرایض دینی مثل نماز و روزه تفاوت زیادی با شیعه دوازده امامی دارند. "امام حاضر" اسماعیلیان، بر اساس مقتضیات زمان حق دخل و تصرف در عبادات و فرائض دینی را دارد.
فاطمه، یک شیعه اسماعیلی می گوید: "مذهب ما شاخه ای از تشیع است که سراسر به صلح، آرامش، احترام به دیگران و دستگیری از بینوایان تاکید دارد به همین جهت و براساس فرمان امام حاضرمان برای جلوگیری از هرگونه خشونت، اذیت و آزار، هیچ اسماعیلی در سراسر دنیا از جمله ایران اجازه تبلیغ مذهبی ندارد."
آقای کاظمی یک معلم است که سالها در مناطق مختلف ایران تدریس کرده و دانش آموزان اسماعیلی مذهب زیادی بویژه در مناطق شرقی کشور داشته است. او حدود بیست سال با خانواده های اسماعیلی مذهب در روستاهای شرق ایران رفت و آمد داشته و در حال حاضر نیز با بسیاری از دانش آموزان اسماعیلی‌اش که بیشتر آنها ساکن شهرهای بزرگ ایران شده اند یا در خارج از کشور زندگی می کنند در ارتباط است. به همین جهت، او با آیینها و مناسک مذهبی اسماعیلیان آشنایی دارد.
__________________________________________
شیعیان اسماعیلی جمعیتی بالغ بر پانزده میلیون نفرند که ده درصد شیعیان جهان را تشکیل می‌دهند. بیشتر آنها در هند، پاكستان، افغانستان و تاجيكستان و حدود سی هزار نفر در ایران در استانهای خراسان، کرمان و مرکزی زندگی می کنند.
_________________________________________
آقای کاظمی می گوید: "اسماعیلیان عبادتی به اسم نماز، مثل نماز شیعیان ندارند در عوض هر روز دو بار صبح و غروب (همزمان با اذان) در جماعت خانه جمع می شوند و دعا می خوانند".
آقای کاظمی می گوید: "سالهایی که در روستاهای اسماعیلی نشین تدریس می کردم شاهد بودم که بسیاری از خانواده های اسماعیلی فرزندانشان را پس از تحصیل در مقطع ابتدایی در روستاها برای ادامه تحصیل به شهر می فرستاندند."
'قرار نانوشته'
فاطمه که خود شیعه اسماعیلی است گفته های آقای کاظمی درباره عبادات مذهبی را تایید می کند و می گوید: "آیینها و مراسم مذهبی ما حساسیت زیادی در حکومت بر نمی انگیزد به دلیل اینکه به فرموده امام حاضرمان دعا، نیایش و عبادتهایمان کاملا هدایت شده و در محلهای خاص مانند جماعت خانه بدور از هرگونه تبلیغ انجام می شود."
او با اشاره به اینکه در حال حاضر در برخی شهرهای ایران از جمله مشهد، تهران و کرمان جماعت خانه هست می افزاید: "از آنجایی که مذهب ما یک مذهب غیرتبلیغی است و ما نمی خواهیم به سبب تبلیغ آسیبی به هیچ انسانی وارد شود، در زمان دعا، نیایش و مراسم مذهبی هیچ غیر اسماعیلی اجازه ورود به جماعت خانه و شرکت در مراسم دعا و نماز را ندارد".
فاطمه همچنین می گوید: "فرزندان ما در رفتن به مدرسه، دانشگاه و اشتغال در ادارات و سازمانهای دولتی به شرط علنی نکردن گرایش شیعی خود با مشکل خاصی مواجه نیستند. دولت نیز کاملا نسبت به نوع و سبک اعتقادات ما، تاکیدمان بر عدم تبلیغ و حتی محل جماعت خانه ها آگاهی دارد."
به گفته وی، حتی در ایران اسماعیلیان در یکی از دوره های مجلس توانستند نمایندگانی بدون هیچ تابلو و نشانی راهی مجلس شورای اسلامی کنند.
به نظر می رسد قراردادی نانوشته میان حکومت جمهوری اسلامی و اسماعیلیان ایران هست که بنابرآن، پیروان این مذهب به شرط دوری از تبلیغ و فعالیت علنی و جنجالهای سیاسی، می توانند مانند شیعیان دوازده امامی زندگی عادی خود را پی بگیرند اما بسیاری از خانواده های مذهبی در هر دو سو، چه اسماعیلی و چه دوازده امامی هنوز در پذیرش یکدیگر مشکل دارند و حتی به فرزندانشان اجازه ازدواج با یکدیگر نمی دهند.
ناهید و سعید نمونه ای از دو دلداده اند که با وجودی که هر دو مذهب دیگری را به رسمیت شناخته و خواهان وصلت با یکدیگر بودند، به دلیل آنکه پدر ناهید بر اساس راهنمایی مراجع، رضایت به این ازدواج نداد، از وصال یکدیگر بازماندند.
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar