اقتصاد ایران در نیمه دوم اردیبهشت: از بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی تا سر برآوردن بابک زنجانی دوم
تاریخ انتشار: ۷ خرداد, ۱۳۹۴
مرکز مطالعات لیبرالیسم- سعید قاسمی‌نژاد و یوحنا نجدی: اقتصاد ایران در نیمه دوم اردیبهشت ماه، روزهای آرامی را از سر گذراند. با این حال، افزایش تسهیلات وام مسکن به ۸۰ میلیون تومان و همچنین ادامه رکود در بازار بورس را می‌توان از جمله مهم‌ترین عناوین اقتصادی در این مدت دانست. انتشار خبرهایی ضد و نقیض در خصوص “بابک زنجانی دوم” و همچنین ساز و کارهای مقامات جمهوری اسلامی در مقابله با استمرار بهای ارزان نفت، از دیگر خبرهای اقتصادی در نیمه‌ی دوم از دومین ماه سال ۱۳۹۴ به شمار می‌روند.
افزایش وام مسکن به ۸۰ میلیون تومان با هدف خروج بازار مسکن از رکود
در جلسه عصر سه‌شنبه ۲۹ اردیبهشت ماه “شورای پول و اعتبار”، سقف فردی تسهیلات خرید مسکن به “خانه‌اولی‌ها” از محل این طرح را در شهر تهران، ۸۰ میلیون تومان، در شهرهای بزرگ بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت، ۶۰ میلیون تومان، و برای سایر مناطق شهری نیز ۴۰ میلیون تومان تعیین کرد.
بر اساس این تصمیم، کسانی که قصد خرید اولین مسکن خود را دارند، در تهران با سپرده‌گذاری یک‌ساله می‌توانند تا ۸۰ میلیون تومان وام دریافت کنند.
نکته مهم در تصمیم “شورای پول و اعتبار” این است که از این پس، تمامی بانک‌های خصوصی و دولتی در ایران می‌توانند چنین تسهیلاتی را برای خرید مسکن پرداخت کنند.
شماری از مقام‌های دولتی بلافاصله از این تصمیم “شورای پول و اعتبار” دفاع کردند و آن را اقدامی برای خروج بازار مسکن از رکود کنونی دانستند.
از جمله، حامد مظاهریان، معاون “وزیر راه و شهرسازی”، روز ۳۰ اردیبهشت ماه در گفتگویی با خبرگزاری “ایسنا” افزایش وام مسکن را “سیگنالی به سازندگان” توصیف کرد «تا براساس آن برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهند».
وی با بیان اینکه با افزایش مبلغ وام، «قدرت خرید خریداران افزایش می‌یابد»، پیش بینی کرد که «در سال آینده بازار از رکود خارج خواهد شد».
هم‌زمان، “مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی” نحوه‌ی سپرده‌گذاری و دریافت وام را این‌گونه توضیح داد: «خانه اولی‌ها در صورتی که مایل به دریافت وام ۸۰ میلیونی خرید مسکن باشند، سپرده اولیه‌شان باید معادل ۴۰ میلیون تومان باشد و برای ۱۰ میلیون تومان سپرده اولیه طی ۶ دوره، وام ۸۰ میلیونی خرید مسکن به آن‌ها تعلق خواهد گرفت.»
به گزارش خبرگزاری “فارس”، علی‌اصغر میرمحمدصادقی درباره نحوه بازپرداخت این وام نیز گفت: «اگر قرارداد ۱۲ ساله باشد قسط ماهیانه برای ۸۰ میلیون ۱ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان خواهد بود که سالانه برابر با ۱۳/۵ میلیون تومان است.»
محمدرضا پورابراهیمی، “عضو ناظر شورای پول و اعتبار” هم با اشاره به رکود کنونی در بازار مسکن به همین خبرگزاری گفت که با مصوبه جدید این شورا، «انگیزه ساخت و ساز در میان سازندگان و انبوه‌سازان افزایش می‌یابد».
حسن روحانی، رییس جمهوری اسلامی نیز که به استان آذربایجان شرقی سفر کرده بود، روز ۳۱ اردیبهشت ماه در جمع شماری از مسوولان این استان، افزایش تسهیلات برای “خانه اولی‌ها” را “دارای اهمیت از لحاظ اقتصادی و اجتماعی” دانست و گفت «با گام بزرگی که دولت در افزایش تسهیلات مسکن برداشته شاهد تحرک در این بخش خواهیم بود».
این تصمیم “شورای پول و اعتبار” در حالی اتخاذ شده که بازار مسکن ایران طی ماه‌های اخیر رکود قابل ملاحظه‌ای را از سر می‌گذراند به گونه‌ای که بر اساس جدید‌ترین گزارش “مرکز آمار ایران”، صدور پروانه ساختمان توسط شهرداری‌های ایران در پاییز سال ۹۳ نسبت به مدت مشابه در سال قبل از آن، ۴۵/۳ درصد کاهش یافته است.
بر اساس این آمار، در پاییز سال گذشته، شهرداری‌های ایران مجموعا ۲۲ هزار و ۷۵۳ پروانه ساختمانی صادر کرده‌اند که این رقم، در مقایسه با تابستان سال قبل نیز حدود ۲۴ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
نفت؛ “بابک زنجانی دوم” در راه است
سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، در تازه‌ترین گزارش ماهانه خود اعلام کرد که تولید نفت ایران در ماه اپریل ۲۰۱۵، با افزایش ۴۵ هزار بشکه‌ای به رقم دو میلیون و ۸۲۴ هزار بشکه در روز رسید.
این گزارش که روز چهارشنبه، ۲۳ اردیبهشت منتشر شد، می‌افزاید که این رقم، از متوسط تولید نفت در ایران طی سه سال گذشته بالا‌تر است.
از سوی دیگر، مقام‌های دولتی ایران از برنامه‌های جدید خود در مقابله با قیمت نه چندان بالای نفت در بازارهای جهانی خبر داده‌اند.
از جمله، “مجری طرح مجتمع پالایشی سیراف در شرکت ملی پالایش و پخش نفتی” روز ۲۸ اردیبهشت ماه اعلام کرد که ساخت ۸ پالایشگاه میعانات گازی با هدف تولید و صادرات نفتا در خردادماه امسال آغاز می‌شود.
علیرضا صالح آبادی افزود که «هر یک از این پالایشگاه‌ها از ظرفیت پالایش و فرآورش روزانه ۶۰ هزار بشکه میعانات گازی برخوردار هستند».
بیژن زنگنه، وزیر نفت نیز روز ۲۳ اردیبهشت ماه با بیان اینکه «ایران دنبال جنگ قیمت نفت نیست»، گفت که «با استفاده از روش جدید بازاریابی و انجام سرمایه‌گذاری، امنیت برای تقاضای نفت خام ایران افزایش می‌یابد و جای نگرانی نیست».
در خبری دیگر در خصوص صنعت نفت ایران، خبرهای ضد و نقیضی از آنچه «ظهور بابک زنجانی دوم» نامیده می‌شود، به گوش می‌رسد.
خبرگزاری “مهر” روز ۲۰ اردیبهشت ماه نوشت که “شرکت نفت ایران” قراردادی با یک واسطه نفتی برای فروش میعانات گازی به یک پالایشگاه اماراتی منعقد کرده اما وی «هنوز بدهی بیش از پنج میلیارد دلاری نفتی خود را تسویه نکرده است».
این خبرگزاری، بدون نام بردن از این فرد از وی به عنوان “بابک زنجانی دوم” یاد کرد.
محسن قمصری، “مدیر امور بین‌الملل شرکت نفت ایران” در همین خصوص به “مهر” گفت که «این فرد چند محموله میعانات گازی ایران را به ارزش پنج میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار به یک پالایشگاه اماراتی فروخته است».
با این حال، وی یک روز بعد با عقب‌نشینی از اظهاراتش و انتقاد از انتشار اخباری در خصوص ظهور “بابک زنجانی دوم”، تاکید کرد که «وجود واسطه در خرید نفت امارات از ایران صحت ندارد».
آقای قمصری به خبرگزاری رسمی دولت، “ایرنا” گفت: «قرارداد ما با امارات متحده عربی مستقیم بوده اما به دلیل تحریم‌ها، این کشور حاشیه خلیج فارس تا پایان سال ۲۰۱۳ میلادی نمی‌توانست پول محموله‌های نفتی را مرتب پرداخت کند.»
بیکاری در چهار گوشه کشور
مقام‌های مسوول در استان‌های مختلف ایران، از نرخ بالای بیکاری و فقدان چاره‌اندیشی برای این معضل به شدت انتقاد می‌کنند.
از جمله، حمید شکری، “معاون استاندار آذربایجان شرقی” و “فرماندار ویژه شهرستان میانه” روز ۳۱ اردیبهشت ماه از بیکاری هشت هزار و ۵۰۰ نفر در شهرستان میانه خبر داد.
وی نرخ بیکاری این شهرستان را ۱۳ درصد برآورد کرد و گفت که به این ترتیب، این رقم از نرخ بیکاری ۱۰ درصدی در استان نیز بالا‌تر است.
علی هادی چگنی، “معاون برنامه‌ریزی استانداری لرستان” روز ۲۴ اردیبهشت ماه اعلام کرد که «بالغ بر ۷۰ درصد از افراد بیکار در لرستان دارای تحصیلات عالی هستند».
در همین روز، کوروش پرند، “معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی”، نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان کشور را ۱۸/۹ درصد اعلام کرد و گفت که از این رقم، ۱۲/۹درصد مرد و ۳۱/۱ درصد زن هستند.
به گزارش خبرگزاری “ایسنا”، آقای پروند اظهار داشت که از ۱۱ میلیون و ۲۰۰ هزار دانشجو و فارغ‌التحصیل کشور، پنج میلیون و ۷۰۰ هزار نفر از آن‌ها “غیر فعال” هستند و «هیچ نقشی در تولید و ارزش افزوده اقتصادی ندارند».
وی با اشاره به تحصیل ۶۶ درصد از دانشجویان کنونی در مقطع کار‌شناسی هشدار داد که کشور «در آینده‌ی نزدیک، برای اشتغال این فارغ‌التحصیلان با مشکل بزرگی مواجه می‌شود».
در شمال کشور نیز علی بابایی کارنامی، “مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی مازندران” از بیکاری ۲۰۰ هزار نفر در این استان خبر داد.
وی در عین حال گفت که این استان از “کمبود نیروی ماهر” رنج می‌برد.
پیش‌تر در روز ۱۶ اردیبهشت‌ماه، رضا حمیدی، “رییس انجمن مدیران صنایع استان خراسان رضوی” از بیکاری “افراد تحصیل‌کرده” در این استان خبر داده و گفته بود که «در حال حاضر بالاترین آمار بی‌کاران را فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها تشکیل می‌دهند».
«رقم بدهی‌های دولت مشخص نیست»
علی طیب‌نیا، “وزیر اقتصاد” در دولت حسن روحانی روز ۲۸ اردیبهشت ماه در همایشی در تهران گفت که هرچند «برآورد شده رقم بدهی دولت ۲۵۰ هزار میلیارد تومان است» اما «هیچ دستگاهی تاکنون نتوانسته برآورد دقیقی از این رقم داشته باشد» و «هنوز کسی نمی‌داند که این رقم به صورت واقعی چقدر است».
وی افزود که «۸۰ درصد منابع نظام بانکی قفل است» و دولت، تنها به نظام بانکی کشور رقمی بالغ بر ۹۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارد.
آقای طیب‌نیا دز عین حال با انتقاد از وضعیت نظام بانکی کشور اظهار داشت: «بانک مرکزی با موسسات مالی غیرمجازی مواجه است که بدون کوچک‌ترین مجوزی شروع به فعالیت کرده‌اند، در حالی که تاسیس یک ماست‌بندی هم نیاز به مجوز دارد.»
او همچنین فاش کرد که برخی از این موسسات «۵ هزار، ۱۲ هزار و حتی ۲۰ هزار میلیارد تومان از مردم دریافت کرده و هم‌اکنون که با ورشکستگی مواجه شده‌اند، بانک مرکزی باید مشکل آن‌ها را حل کند».
در این همایش، غلام‌حسین شافعی، “رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران” نیز با انتقاد از “سایه سنگین اقتصاد دولتی و شبه‌دولتی بر بنگاه‌های کوچک و متوسط” گفت که در نتیجه‌ی این وضعیت، بخش خصوصی «به نوعی در چنبره خمودگی گذشته قرار دارد که امکان حرکت تند را برای این بخش فراهم نمی‌آورد».
هم‌زمان با این اظهارات درباره‌ی ناتوانی بخش خصوصی، شماری از مقام‌های بسیج و سپاه از گسترش فعالیت‌های سپاه پاسداران در اقتصاد خبر داده‌اند.
از جمله، “فرمانده مرکز مقاومت بسیج وزارت جهاد کشاورزی” روز ۲۱ اردیبهشت ماه از فعالیت ۸۶۰ “پایگاه مقاومت بسیج” در بخش کشاورزی کشور خبر داد.
رضا فراهانی گفت که در این پایگاه‌ها «۵۳ هزار نیروی بسیجی متخصص در حوزه‌های مرتبط با بخش کشاورزی فعالیت دارند».
روز ۱۷ اردیبهشت ماه نیز، “مسوول طرح‌های اقتصاد مقاومتی” در “بسیج سازندگی سپاه امام صادق” استان بوشهر از افتتاح ۱۲۵ پروژه اقتصاد مقاومتی “بسیج سازندگی” در این استان خبر داد.
به گزارش خبرگزاری “مهر”، حسین دستغیبی، اعتبار هزینه‌شده برای این پروژه‌ها را بیش از یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان اعلام کرد و افزود: «بسیج سازندگی از همه ظرفیت‌ها و توان خود برای توسعه اقتصادی و اجرای طرح‌های مختلف استفاده می‌کند.»
ادامه نگرانی از تعطیلی واحدهای تولیدی
از سنندج در استان کردستان خبر می‌رسد که واحدهای تولیدی این استان از شرایط نامطلوبی برخوردارند.
به گزارش خبرگزاری “مهر”، عبدالمحمد زاهدی، “استاندار کردستان” روز ۲۳ اردیبهشت ماه در نشستی با معاون “وزیر تعاون” گفت که «نیمی از واحدهای تولیدی کردستان تعطیل و راکد هستند».
در همین حال، یک عضو “اتحادیه سراسری مرغ گوشتی کشور” نیز با انتقاد از «چالش‌هایی که این روز‌ها مرغداران را از نفس انداخته است»، گفت که صنعت مرغداری “مهجور” مانده و «به دلیل بی‌توجهی‌ها امیدی به بهبود آن نیست».
امیرحسین زمانی‌راد شرایط این روزهای صنعت مرغداری با این مثال توصیف کرد: «اگر یک الاکلنگ را در نظر بگیریم، مرغداران همیشه در سمت تحتانی و افتاده آن قرار دارند.»
وی با اشاره به اینکه «شرکت پشتیبانی امور دام، متولی خرید مرغ از مرغداران است»، افزود که این شرکت «برای خرید، قراردادهایی را تنظیم می‌کند که هیچ مرغداری حاضر به امضای آن نیست» و «بدون رعایت قوانین و تنها بر اساس منافع خود اقدام به تنظیم قرارداد می‌کند».
به گفته آقای زمانی‌راد، قراردادهای “شرکت پشتیبانی امور دام” با مرغداران، «قراردادهای معمولی نیستند» بلکه در حقیقت، «اقرار‌نامه‌ای هستند که از مرغ‌دار اخذ می‌شود تا هر طور می‌خواهند با او رفتار کنند».
کاهش بهای دلار و طلا؛ بورس بی‌رمق ماند
بهای دلار امریکا در بازار آزاد با اندکی کاهش از ۳۳۳۳ تومان در نیمه اردیبهشت ماه به ۳۳۱۷ تومان در پایان این ماه کاهش یافت. بهای یورو نیز چنین روندی را تجربه کرد و از ۳۷۴۰ تومان در ۱۶ اردیبهشت ماه به ۳۷۲۰ در انتهای این ماه رسید.
قیمت سکه تمام “بهار آزادی” با کاهشی قابل توجه از ۹۴۶ هزار تومان به ۹۳۷ هزار تومان کاهش پیدا کرد. بهای نیم‌سکه “بهار آزادی” نیز با کاهشی ملموس از ۴۹۲ هزار و پانصد تومان به به ۴۷۴ هزار تومان رسید.
بازار سهام تهران در نیمه دوم اردیبهشت ماه هم‌چنان شاهد نوعی رکود و بی‌انگیزگی برای داد و ستد بود به طوری که شاخص کل بورس در آخرین روز اردیبهشت ماه در کانال ۶۳۶۹۷/۴ باقی ماند.
بررسی روند دو ماه ابتدایی سال جاری بازار سرمایه، از کاهش حدود ۶۳۱۹ واحدی شاخص کل بورس خبر می‌دهد به گونه‌ای که ارزش دارایی سهام‌داران در طول یک سال و نیم گذشته حدود ۳۰ درصد افت پیدا کرده است.
در همین ارتباط، محمد فطانت، رییس “سازمان بورس و اوراق بهادار” روز ۲۸ اردیبهشت ماه به مجلس شورای اسلامی رفت و در دیدار با محمدعلی پورمختار، رییس “کمیسیون اصل ۹۰” مجلس شورای اسلامی، به ارائه تحلیلی درباره مهم‌ترین دلایل نوسانات بازار سرمایه و زمینه بازگشت رونق به بورس پرداخت.
این درحالی است که علی طیب‌نیا، “وزیر اقتصاد” دولت حسن روحانی روز ۲۱ اردیبهشت‌ماه در جلسه‌ای ویژه با حضور بانک‌ها و مسوولان بورسی، به بانک‌های بزرگ ماموریت داد تا “کمک‌های فوری” خود را به بازار سرمایه ارائه دهند.
“پس از گزارش: اقتصاد مقاومتی در پشت بام
“پس از گزارش” این هفته را به گزارشی از خبرگزاری “مهر” اختصاص داده‌ایم. در این گزارش که روز ۲۰ اردیبهشت ماه روی خروجی این خبرگزاری قرار گرفت، از آقای رمضان رستمی به عنوان یک “فعال عرصه اقتصاد مقاومتی” یاد شده و آمده است که وی «با استفاده از پشت بام و حیاط خانه خود، گلخانه‌ای احداث کرده و سال گذشته ۱۳۰۰ کیلوگرم خیار ارگانیک برداشت کرده است».
این گزارش، با تاکیدهای فراوان بر اینکه این شهروند بیرجندی، یک “فعال اقتصاد مقاومتی” است، از استفاده وی از “تسهیلات سازمان بسیج سازندگی” خبر داده است.
آقای رستمی هم با بیان اینکه برای احداث این گلخانه مبلغ ۲۰ میلیون تومان تسهیلات با نرخ ۱۶ درصد از “سازمان بسیج سازندگی” گرفته، به “مهر” گفت: «سازمان بسیج سازندگی به طور واقعی در عرصه اقتصاد مقاومتی کار می‌کند و در این مدت نیز از من به طور کامل حمایت کرده است.»
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar