'بهشت سینمادوستان' و مرمت چند فیلم برجسته ایرانی
- 9 ساعت پیش
بیست و نهمین جشنواره فیلم "ایل چینما ریترواتو" از بعدظهر شنبه ۲۷ ژوئن در بولونیای ایتالیا آغاز به کار می‌کند.
این جشنواره اهمیتی جهانی در نمایش آثار مرمت شده و تازه کشف شده تاریخ سینما و مشارکت جمعی مهم‌ترین آرشیوهای فیلم دنیا دارد و به همین دلیل به آن لقب "بهشت سینمادوستان" و "جشنواره کن سینمای کلاسیک" داده‌اند.
در این دوره از جشنواره در طی هشت روز، ۴۲۷ فیلم نمایش داده می‌شود. جشنواره در شش سینما، یک سالن اپرا و دو فضای باز برگزار می‌شود که ظرفیت کوچک‌ترین آن‌ها ۶۵ صندلی و بزرگ‌ترینشان ده هزار صندلی است. فیلم‌های نمایش داده شده از چند ثانیه (فیلم‌های اولیه) تا چهار ساعت و نیم ("خاطرات عدالت" ساختۀ مارسل افولس دربارۀ جنایات جنگی) طول زمانی دارند.
جیان لوکا فارینلی، مدیر فستیوال، می‌گوید: "فقط این‌جا در بولونیاست که تماشاگران می‌توانند در بخش‌هایی غنی و به دقت طرح‌ریزی شده دوره‌های مختلف تاریخ سینما را که تا امروز به ندرت دیده شده و یا به طور مناسب ارائه نشده مرور کنند."
بخش‌های مختلف این جشنواره را تیمی بیست نفره از مورخان و کارشناسان سینما طراحی و برنامه‌ریزی کرده‌اند که تنها عضو ایرانی‌اش احسان خوش‌بخت، پژوهشگر سینمایی، است.
این جشنواره هم‌چنین برای نمایش‌های شبانه فیلم در میدان اصلی شهر، پیاتزا ماجوره، شهرت دارد، جایی که هزاران تماشاگر از ساعت ده شب به تماشای کلاسیک‌های تاریخ سینما روی پرده‌ای که بخش عمده‌ای از یک ضلع میدان را اشغال می‌کند می‌نشینند.
حضور ایران
در این دوره از جشنواره برای اولین بار فیلمخانه ملی ایران با نمایش آثار مرمت شده تازه‌اش، "گاو" و "اون شب که بارون اومد"، در کنار نمایش پرینت‌های تازه‌ای از "شب قوزی" و "یک اتفاق ساده" حضور دارد.
طبق یادداشت‌های کاتالوگ ۳۶۰ صفحه‌ای فستیوال، مرمت نگاتیوهای اصل دو فیلم ایرانی به طریق دیجیتال و با سرمایه‌گذاری فیلمخانه ملی ایران در شرکت پیشگامان سینمای آریا انجام شده است. این مرمت، به خصوص در مورد مستند کامران شیردل، "اون شب که بارون اومد" به خاطر صدمه دیدن نگاتیوهای اصل فیلم در مرحله ظهور در لابراتور با دشواری‌های خاص خود همراه بوده است.
اما به گفتۀ متخصصان هر دو فیلم مرمت شده ایرانی با استانداردهای بین‌المللی انطباق دارند و نمونه‌های خوبی از حفظ میراث سینمایی یک کشورند.
"بنیاد سینمای جهان" و مارتین اسکورسیزی
وظیفۀ این بنیاد که توسط اسکورسیزی راه‌اندازی شده حفظ میراث سینمایی کشورهای مختلف جهان است. این بنیاد فیلم‌های کلیدی سینمای کشورهای مختلف را در بولونیا مرمت می‌کند، رسالتی که تا به حال مشمول سینما ایران هم شده و چند سال پیش فیلم "رگبار" بهرام بیضایی توسط آن‌ها مرمت شد.
امسال سه مرمت تازۀ این بنیاد به نمایش درمی‌آیند که عبارتند از "اینسیانگ" (لینو بروکا، ۱۹۷۶)، اولین فیلم تاریخ سینمای فیلیپین که وارد جشنواره کن شد، "آه روزها!" (احمد المعنونی، ۱۹۷۸)، یکی از اولین موفقیت‌های جهانی سینمای مراکش و "دختر سیاه" (عثمان سمبن، ۱۹۶۶) که اسکورسیزی دربارۀ آن می‌گوید: " فیلمی ستایش برانگیز، خشمگین، سحرانگیز و بی‌شباهت به فیلم‌های دیگر."
احیا و مرمت
این بخش به نمایش آثار مرمت شده تاریخ سینما تعلق دارد. شماری از این آثار در خود لابراتورهای بولونیا مرمت می‌شوند، اما تعداد زیادی هم از آرشیوهای مختلف دنیا به بولونیا فرستاده می‌شود. هر یک ساعت فیلم نمایش داده شده در این بخش معادل صدها ساعت کار مستمر گروهی بزرگ از مرمت‌گران است.
فیلم‌های این بخش شامل آثاری مثل "ماریوس" (الکساندر کوردا، ۱۹۳۱)، "گروه زیبا" (۱۹۳۶) و "پایان روز" (۱۹۳۹)، هر دو به کارگردانی ژولین دوویویه، سه‌گانه مشهور آپو (۵۹-۱۹۵۵) ساختۀ ساتیاجیت رای، "بانی لیک گم شده" (اتو پره‌مینجر، ۱۹۶۵)، "ناگهان بالتازار" (روبر برسون، ۱۹۶۶)، "روکو و برادران" (لوکینو ویسکونتی، ۱۹۶۰) و فیلم‌هایی از شانتال آکرمن و مانوئل دی الیویرا می‌شود.
یکی از مهم‌ترین فیلم‌های این بخش، نمایش فیلم ناتمامی از اورسن ولز به نام "پرترۀ جینا" (۱۹۵۸)، با شرکت جینا لولو بریجیداست و همین‌طور فیلم جنایی کوتاهی از فرانسوا تروفو به نام "چهار ضربه" (۱۹۶۲) [با فیلم ۱۹۵۹ تروفو به نام "چهارصد ضربه" اشتباه گرفته نشود] که خیلی از سینمادوستان حتی از وجودش هم خبر نداشتند و در آن خود تروفو نقش یک قاتل را بازی می‌کند.
صدسالگی اینگرید برگمن
جشنواره صدسالگی یکی از بزرگ‌ترین ستارگان زن تاریخ سینما را نه فقط با نمایش آثار محبوبی مثل "کازابلانکا" جشن می‌گیرد، بلکه در رویکردی متفاوت تقریباً تمام آثار دوره سوئدی او و قبل از مهاجرتش به آمریکا را نشان می‌دهد. ایزابلا روسلینی، دختر برگمن، در جشنواره حضور خواهد داشت.
سینما – صد سال پیش
در این قسمت هر سال فیلم‌هایی از صد سال پیش نمایش داده می‌شود. امسال فیلم‌هایی از سال ۱۹۱۵ نمایش داده می‌شوند که مضمون بیشترشان جنگ جهانی اول است.
علاوه بر آن سریال سینمایی "خون آشام"، یکی از اولین فیلم‌هایی که به صورت سریال در تاریخ سینما ساخته شد و شامل ده قسمت می شود به طور کامل نمایش داده خواهد شد.
نمایش همه فیلم‌های صامت همراه با اجرای موسیقی زنده است و بعضی از آثار نمایش داده شده در پیاتزا ماجوره با ارکسترهای بزرگ سمفونیک همراهی می‌شوند.
صدمین سالگرد قتل عام ارامنه
این واقعه تاریخی با نمایش آثاری از سینمای ارمنستان به گرامی داشته می‌شود. نکته مهم این است که در زمان اتحاد جماهیر شوروی، کارگردانان ارمنی اجازه پرداختن به موضع کشتار را نداشتند، چون ناسیونالیزم احتمالی که در برخورد با این مضمون می‌توانست شکل بگیرد در تضاد با دستورالعمل‌های حزبی قرار داشت.
در جشنواره، از اولین فیلم تاریخ سینمای ارمنستان، "ناموس" (هامو بکنزریان، ۱۹۲۶)، تا "ناهاپِت" (۱۹۷۷)، اولین فیلم ارمنی که به قتل‌عام ارامنه می‌پردازد، نمایش داده خواهند شد.
صدسالگی تکنی‌کالر
اولین سیستم رایج و جهانی رنگ در سینما تکنی‌کالر نام داشت که امسال، صدسالگی‌اش بهانه نمایش بعضی از خوش آب و رنگ‌ترین نمونه‌های استفاده از این نوع نگاتیو رنگی در تاریخ سینماست.
به همین مناسبت، پرینت اصل فیلم‌های "سرگیجه"، "فانتاسیا"، "خط قرمز باریک"، "هرآن‌چه مجاز است" و "قهرمانان تله‌مارک" نمایش داده می‌شود و فیلم "اودیسه فضایی ۲۰۰۱" در پرینت اصل هفتاد میلیمتری‌اش در میدان اصلی شهر نمایش داده می‌شود.
تکنی‌کالر همیشه مترادف با دوران طلایی موزیکال‌های هالیوود نیز هست و به همین خاطر سه تا از بهترین‌هایشان، "در شهر" (۱۹۴۹)، "دختر روی جلد" (۱۹۴۴) و "مرا ببوس کیت" (۱۹۵۳) نمایش داده می‌شوند که این آخری یکی از اولین نمونه‌های سینمای سه بعدی است و قرار است امسال هم به صورت سه بعدی نمایش داده شود.
جیان لوکا فارینلی می‌گوید: "این پرینت‌های اصل فیلم‌ها هدایای آرشیوهای مهم فیلم دنیا به ایل چینما ریتراتو هستند و تماشای آن‌ها روی پرده به قدم زدن در موزۀ فلورانس می‌ماند."
یکی از شگفتی‌های این بخش نمایش نسخه سه بعدی "جادوگر شهر زمرد" (ویکتور فلمینگ، ۱۹۳۹) است، فیلمی که در زمان خودش چندان موفق نبود، اما به مرور به یکی از کلیدی‌ترین و محبوب‌ترین آثار تاریخ سینمای آمریکا تبدیل شد.
بخش کامل دیگری به مرور سال‌های اولیه سینمای رنگی در ژاپن اختصاص دارد.
مستندها
مستندهای زیادی در بخش‌های مختلف جشنواره نمایش داده می‌شود که موضوع اصلی‌شان خود سینماست. از بین آن‌ها مستندی دربارۀ الا میار، ماجراجوی زن سوییسی، قابل اشاره است که در ۱۹۳۹ از سوییس به افغانستان سفر کرد و مراحل مختلف سفرش، من جمله گذر از ایران، را فیلم‌برداری کرد. داستان او قبلاً در فیلم داستانی "سفر به کافرستان" روایت شده، اما این اولین باری است که تصاویر حقیقی خود او در یک فیلم گردآوری شده‌اند.
به علاوه صدسالگی اورسن ولز با نمایش مستند تازۀ "جادوگر" (۲۰۱۴) ساختۀ چاک ورکمن جشن گرفته خواهد شد.
جوانی زیبا: سینمای رناتو کاستلانی
در این بخش آثار یکی از غول‌های سینمای ایتالیا که در خارج از این کشور ناشناخته مانده نمایش داده می‌شوند. از این کارگردان که سینمایش گرایش‌های چپ داشت و زمانی نخل طلای کن را برای فیلم "دو شاهی امید" (۱۹۵۲) و شیر طلایی ونیز را برای "رومئو و ژولیت" (۱۹۵۴) از آن خود کرده بود، با شش فیلم ستایش می‌شود.
جاز و سینما
در این بخش فیلم‌هایی با موضوع موسیقی جاز و یا فیلم‌هایی که در آن‌ها موزیسین‌های جاز ایفای نقش کرده‌اند نمایش داده می‌شود و قرار است نسخه مرمت شده فیلم‌های اولیه دوک الینگتن و لستر یانگ در کنار مستندهای جاز و فیلم‌های داستانی (شامل "تمام طول شب" که یک نسخه معاصر شده از اتللوی شکسپیر است و در آن دیو بروبک و چارلی مینگوس بازی می‌کنند) نمایش داده شود.
به طرزی جدی خنده‌دار: سینمای لئو مک‌کری
او از شوخی‌نویسی برای کمدی‌های یک حلقه‌ای شروع کرد و در اواخر کار بعضی از مهم‌ترین، بهترین و پخته‌ترین کمدی ناطق هالیوود را کارگردانی کرد. مرور بر آثار این کارگردان برجسته با نمایش ۲۵ فیلم برگزار خواهد شد که کارهای او با لورل و هاردی و برادران مارکس را هم شامل می‌شود.
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar