از کشاورزی اشتراکی تا بازار: چرا تاجیکستان باید از مولداوی بیاموزد؟
- 2 ساعت پیش
در حالی که رکود اقتصادی روسیه و تاثیر آن بر وضعیت مهاجران، اقتصاد وابسته به پول مهاجرت تاجیکستان را به زانو نشانده است، رئیس نمایندگی سازمان خواربار و کشاورزی (FAO) ملل متحد در دوشنبه میگوید اصلاحات عرصه کشاورزی میتواند اقتصاد تاجیکستان را از بحران نجات بدهد.
ویورِل گوتسو در صحبتی اختصاصی با بخش فارسی بیبیسی گفت دولت تاجیکستان لازم است با ایجاد مشوقها و تزریق سرمایه بیشتر به عرصه کشاورزی و همچنین جلب سرمایه خصوصی مشاغلی تازه برای مهاجران برگشته از روسیه فراهم کند و این عرصه را به تجارتی سودآور تبدیل کند.
بر اساس اطلاعات بانک ملی تاجیکستان، در چهار ماه اول سال میلادی جاری میزان انتقال پول از روسیه به تاجیکستان نسبت به همین دوره سال گذشته بیش از ۳۴ درصد کاهش یافته است. پارسال در همین دوره مهاجران تاجیک حدود ۹۳۵ میلیون دلار فرستاده بودند، اما امسال این رقم تا ۶۱۵ میلیون دلار پایین آمده است. تفاوت ۳۲۰ میلیون دلار است که برای کشورهای فقیری چون تاجیکستان مبلغ قابل توجهی است.
بر اساس دادههای بانک جهانی، پولهای انتقالی مهاجران تاجیک به وطن معادل حدود نیمی از تولید ناخالص داخلی این کشور است. از این لحاظ تاجیکستان وابستهترین کشور به پول مهاجران شناخته شده است. کاهش پولهای مهاجران به معنای فقر و تنگدستی بیشتر مردم، پایین رفتن قدرت خرید و کندی رونق بازار، و در نهایت، کاهش عایدات به بودجه دولت است.
در برابر این، به اعتقاد ویورل گوتسو، رئیس نمایندگی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد در دوشنبه، این وضعیت بحرانی میتواند فرصتها و امکانات شگرفی هم پیش روی مقامهای دولتی و مردم تنگدست و بیکار تاجیکستان، به ویژه مهاجران برگشته از روسیه، قرار بدهد.
وی گفت: "چنین دورانی تنها مشکل آفرین نیست، بلکه فرصتهایی را هم پیش روی ما قرار میدهد. ما باید از این فرصتها برای کاهش تأثیرات بحران استفاده کنیم. باید ببینیم که چه چیزی از مهاجران، سیاستهای مربوط به مهاجرت و پولهای انتقالی آنها، از قیمتهای رایج در بازار میتوانیم به دست آوریم. من فرصتهای خوبی را برای محصولات تاجیکستان در بازار روسیه میبینم، به ویژه در این شب و روز."
منظور آقای گوتسو تحریم میوه و سبزیجات برخی از کشورهای اروپایی در روسیه است که جای خالی آنها را محصولات کشاورزی تاجیکستان میتواند پر کند. اما فقدان زیرساختهایی چون سردخانهها برای نگهداری میوه از مشکلاتی است که موجب میشود بحش اعظمی از محصولات، نرسیده به بازار تلف شود.
آقای گوتسو می افزاید: "هم زمان، از دید بازارشناسی، تناقضی جدی در نرخ محصولات در تاجیکستان وجود دارد. بهای میوه و سبزیجات در این جا بسیار بالا است و هیچ گونه علاقهای به افزایش صادرات آن وجود ندارد. ما درک میکنیم که چرا قیمتها بالا است، زیرا هزینه پرورش آنها گران است."
ضمنا بسیاری در تاجیکستان نگران این مسالهاند که در بازارهای این کشور میوه و سبزیجات وارداتی از چین، ازبکستان، پاکستان، و کشورهای دیگر نسبت به محصولات داخلی ارزانتر است. سبب این است که به اعتقاد آقای گوتسو، در تاجیکستان بنمایه یا مواد اولیه برای عرصه کشاورزی گران و میزان باروری کمتر است. نبود تجهیزات و تاسیسات هم موجب گرانی قیمت محصولات داخلی نسبت به واردات شده است.
رئیس نمایندگی فائو می گوید: "در این جا شکاف بزرگی در تأمین بنمایه برای آغاز فعالیتهای کشاورزی، مانند تخمی یا بذر، نهال، مواد شیمیایی، کدها، تجهیزات و ماشینآلات، وجود دارد. فکر میکنم، اینجا بازار خوبی برای این چیزهاست و باید فضای بازاری مناسبی ایجاد شود، تا شرکتها به اینجا آیند."
آقای گوتسو تبعه مولداوی است و میگوید کشور او نیز قبلا با چنین مشکلاتی مواجه بوده است. وی قبل از سفر به تاجیکستان سه سال معاون وزیر کشاورزی آن کشور بود. قبلا در چاچوب برنامههای سازمان ملل متحد در برخی از کشورهای آفریقایی نیز کار کرده است.
این متخصص عرصه کشاورزی می گوید استفاده از تجارب مولداوی در تاجیکستان برای این کشور که مشترکاتی با مولداوی دارد، سودمند خواهد بود. این دو کشور بیش از دو دهه پیش بخشی از اتحاد شوروی بودند و نظام مشابه کشاورزی اشتراکی (کولخوز) داشتند. شرایط اقلیمی و ظرفیتهای تاجیکستان و مولداوی، از جمله در زمینه پرورش میوه و سبزیجات، نیز تا حدی مشابه است.
ویورل گوتسو میگوید رشد عرصه کشاورزی به مشوقهایی نیاز دارد: "در ملداوی ما توانستیم یک سیستم یارانه یا سوبسید ایجاد کنیم. و بخشی از سرمایه گذاشته شده در عرصه کشاورزی را جبران کردیم. مثلاً، به کشاورزان بخشی از هزینه خرید تجهیزات یا بنیاد گرمخانه و سردخانه یا تأسیسات دیگر را می پرداختیم."
خال محمد عظیمف، اقتصاددان تاجیک، میگوید این تجربه در بخش کشاورزی تاجیکستان چندان رواج ندارد. کشاورزان تاجیک فقط امید به قرض یا وامی میبندند که بانکها یا سازمانهای مالی میدهند. این در حالی است که بهره وامها در تاجیکستان زیاد است و مردم کمتر مایل به گرفتن وام هستند.
تاجیکستان از دو سال پیش به این سو عضو سازمان تجارت جهانی است. این سازمان دادن یارانه یا سوبسید را محدود کرده، ولی به گفته آقای عظیمف، حتی اگر در چارچوب این محدودیت دولت به کشاورزان یارانه بدهد، خیلی از مسائل اقتصادی در این کشور حل خواهد شد.
یکی از اولویتهای دفتر سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد که ویورل گوتسو در راس آن قرار دارد، ترغیب دولت تاجیکستان به انجام اصلاحات در عرصه کشاورزی است.
یکی از طرحهای این سازمان به تهیه سیاستها در وزارت کشاورزی مربوط است که با کمک اتحادیه اروپا اجرا میشود. آقای گوتسو امیدوار است این برنامه کمک کند که مقامهای کشاورزی تاجیکستان "این مسائل را بهتر درک کنند و در شرایط رکود اقتصادی برای توسعه این عرصه زمینههای مساعدی فراهم سازند."
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar