آیا سخت‌گیری کشورها باعث کاهش مهاجرت افغانها شده‌؟

صفی‌الله امین‎زادهبی‌بی‌سی

• 2 ساعت پیش

هم‌رسانی

کپی رایت تصویر EPA

Image captionیک خانواده افغان عازم اروپا _ عکس از آرشیو

مقام‌های افغان می‌گویند که وضع مقررات سخت‌گیرانه در مرزهای کشورهای اروپایی و به اجرا گذاشتن برنامه‌های آگاهی‌دهی در داخل افغانستان، سبب کاهش میزان مهاجرت از این کشور شده‌ است.

اسلام الدین جرأت، سخنگوی وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان می‌گوید: "آمار نشان می‌دهد که در دو ماه نخست سال ۲۰۱۶ حدود ۱۳ هزار افغان در کشورهای مختلف اروپایی درخواست پناهندگی داده‌اند، در حالیکه در سه ماه نخست سال ۲۰۱۵ نزدیک به ۴۰ هزار افغان درخواست پناهندگی کرده بودند."

فضای موجود در کابل، پایتخت حکایت از چیزی دیگر دارد که مردم دل گرم به زندگی در افغانستان نیستند.

مهندس نسیم( اسم مستعار) یکی از کارمندان بخش غیر نظامی وزارت داخله ( کشور) افغانستان با توجه به اینکه امیداوری اندک به پذیرفته شدنش در کشورهای اروپایی دارد ولی برای یک سفر پرخطر آماده می‌شود.

او برای تامین هزینه این سفر خود و خانواده‌اش، تنها سرمایه‌اش را که یک ساختمان یک طبقه‌ای است، به رهن (گرو) می‌گذارد.

Image captionاجساد مهاجرین افغان که در آبهای ترکیه و یونان غرق و بعد به افغانستان منتقل شدند

نسیم و خانمش تحصیل کرده اتحاد شوروی سابق هستند و در یکی از محله‌های فقیر نشین در غرب کابل با سه فرزندش زندگی می‌کند.

او نیز مانند سایر افغانهای که قصد مهاجرت دارند نا امنی، بی‌کاری و ناامیدی از حکومت وحدت ملی افغانستان را دلیل ترک خانه و کاشانه‌اش عنوان می‌کند.

نسیم می‌گوید:"در کنار گروه طالبان حالا داعش (گروه موسوم به دولت اسلامی) ظهور کرده، از بدتر شدن اوضاع و تکرار تجربه دهه‌های ۷۰ و ۸۰ خورشیدی نگرانی داریم."

اخیرا کمیته جهانی صلیب سرخ( IRC) درباره گسترش جنگ در افغانستان ابراز نگرانی‌ کرد.

پیترمورر، مسئول این کمیته که به افغانستان سفر کرده بود، در مصاحبه با بی‌بی‌سی گفت که افزون بر گروه طالبان و سایر گروه‌های مسلح، آغاز فعالیت داعش وضعیت را در افغانستان پیچیده تر ساخته‌ است.

از میان خانواده‌های که قصد مهاجرت داشتند، نسیم حاضر به گفت‌وگو شد. سایرین می‌گفتند: می‌رویم جای مصونی که زندگی کنیم.

کپی رایت تصویر وزارت امور مهاجرین

Image captionمقامهای افغان تلاش کرده که افغانها را به ماندن در افغانستان تشویق کنند

نسیم، بیش از یک دهه است که برای افراد پلیس افغان سواد خواندن و نوشتن را می‌آموزد و به ولایت‌های مختلف سفر کرده است.

به گفته او، با بدتر شدن اوضاع امنیتی دیگر ادامه این کارش نیز ناممکن شده‌ است.

او ادعا می‌کند که از سوی برخی از افراد متهم به جاسوسی و تا حال چند بار تهدید نیز شده است.

شماری بدین باورند که افغان‌هایی‌ که راه هجرت را در پیش گرفته‌اند، مشکلات جدی در کشورشان ندارند، هرچند ادعا می‌کنند که تهدید شده‌اند.

افراد معدودی حرف دل شانرا می‌گویند که "کشورهای اروپایی جای خوبی برای زندگی است و از فرصت به میان آمده باید استفاده کرد."

برخی از خانواده‌ها برای رسیدن به این آرزو حتی همه دار و ندار زندگی شانرا قمار می‌زنند.

Image captionفروش اموال دسته دوم منزل در کابل

نسیم برای سفرش به یک میلیون افغانی ( معادل ۱۵ هزار دلار) نیاز دارد، اما به گفته او تا هنوز کسی حاضر نشده، خانه‌اش را به این قیمت رهن بگیرد.

او می‌گوید:"برخی‌ها خانه‌ام را هفت تا هشت صد هزار افغانی به گرو می‌گیرند، اما این مقدار پول مرا نمی‌کشد (نمی توانم بروم). تا ایران از طریق هوای می‌خواهیم برویم و از ایران تا ترکیه و آن طرف قاچاقبران در بدل سه تا چهار هزار دالر آمریکایی هر نفر را انتقال می‌دهند."

افزون بر خطر غرق شدن در آبهای ترکیه و یونان، اخیرا تدابیر سخت گیرانه‌تر در مرزهای کشورهای اروپایی برای جلوگیری از مهاجرت‌های غیرقانونی وضع شده است. با تمام این مشکلات بحث بیرون شدن از افغانستان در میان مردم تا هنوز داغ است.

پسرلی، مالک یکی از دفاتر راهنمای معاملات (بنگاه معاملات) در غرب کابل می‌گوید که از حدود یک سال بدین سو ثبت خانه و زمین در دفاتر راهنمای معاملات برای رهن یا فروش در کابل افزایش یافته‌ است.

او می‌گوید:"در بیش از یک ماه اخیر از ۸۰ تا ۱۰۰ نفر جایدادهای شانرا برای فروش یا گرو ثبت کرده‌اند."

میزان ثبت خانه و زمین‌های مسکونی برای فروش یا رهن در بسیاری از دفاتر راهنمای معاملات دیگر مناطق فقیرنشین کابل نیز تقریبا با غرب کابل همسان است.

فضای بوجود آمده در پایتخت سبب اُفت قیمت خانه و زمین‌ نیز شده‌ است.

به گفته بسیاری از مالکان دفاتر راهنمای معاملات: "نرخ‌ها ۲۰ تا ۳۰ درصد پایین آمده‌ است."

با آغاز بحران مهاجرت، مغازه‌های (دوکان های) که اموال دست دوم منزل را خرید و فروش می‌کنند، نیز در مناطق مختلف کابل افزایش یافته‌ است.

حاجی نادر، در منطقه خیرخانه کابل تازه شغل خرید و فروش اموال دست دوم را آغاز کرده و می‌گوید:"سابق در این منطقه دو یا سه دوکان کهنه فروشی (فروش اموال دست دوم) بود، اما از زمان رفتن مردم به خارج دوکانها زیاد شده‌ است. تقریبا بیست دوکان از گولایی (پیچ) مسجد تا کوچه لیسه مریم در عرض یک سرک (جاده) ایجاد شده است."

Image captionبه گفته مغازه داران شمار فروشندگان هر روز بیشتر ولی خریداران اندک هستند

همایون، فروشنده دیگر اموال دست دوم در این منطقه می‌گوید:"در یک ماه حدود ۱۰ نفر برای فروش اموال منزل شان تنها به دوکان من مراجعه می‌کنند. اینکه اموال شانرا می‌خریم یا نه مساله دیگری است".

خلیل شاه که تجربه سی ساله خرید و فروش اموال دست دوم را دارد، می‌گوید: "افراد زیادی اموال منزل شانرا می‌فروشند، اما خریداران بسیار کم است، مردم دل گرمی به زندگی ندارند. همه تشویش دارند که آینده چه خواهد شد؟".

اکنون شماری از رسانه‌ها درباره مهاجرت غیر قانونی افغانها و تبعات این نوع مهاجرت اطلاع رسانی می‌کنند، اما کارهای که برای تامین امنیت و ایجاد کار که عامل اصلی برای جلوگیری از مهاجرت است، تاکنون نشده است.

هرچند نشر خبرهای مربوط به مرگ مهاجران در آبهای ترکیه و یونان و وضع مقررات سخت‌گیرانه برای جلوگیری از مهاجران در مرزهای کشورهای اروپایی مردم را در افغانستان غمگین می‌سازد، اما میزان علاقمندی کسانی را که قصد ترک کشور شانرا دارند، هنوز کاهش نداده و برای رسیدن به هدف به اصطلاح پا در موزه دارند.

هم‌رسانی چگونه می‌توانید این مطلب را به دیگران برسانید