قبرس دو باره یکپارچه می‌شود؟
- 11 ژانویه 2017 - 22 دی 1395
از سال ۱۹۷۴، در یک گوشه کوچک اروپا زمان متوقف شده و این منطقه به حال خود رها شده است. خانههای خیابان‌های خالی به تدریج در حال فروریختن هستند.
اتومبیل‌هایی که زمانی نو و براق بودند اکنون پوشیده از گرد و خاک در گاراژها هستند. باند یک فرودگاه بین‌المللی سابق با خرده ریز و زباله پوشانده شده.
به "منطقه حائل" در قبرس خوش آمدید
متجاوز از ۴۰ سال قبل، پس از آن که کودتایی که یونان الهام بخشش بود شکست خورد و نیروهای ترکیه قبرس را اشغال کردند، این باریکه زمین که طولش ۱۶۰ کیلومتر است به صورت یک منطقه حائل درآمده است.
از آن تاریخ صلحبانان سازمان ملل متحد در خیابان‌های خالی از سکنه گشت زنی می‌کنند و در برج‌های دیدبانی در فاصله دور، که جنوب یونانی نشین قبرس را از شمال ترک نشین این مستعمره سابق بریتانیا جدا می‌کند، اوضاع را تحت نظر دارند.
بیش از ۴۰ سال است که قبرس در همین وضعیت باقی‌مانده- یک جزیره تقسیم شده در شرق مدیترانه، جایی که تا کنون هیچ نقشه‌ای برای پایان دادن به این مناقشه و غلبه بر وضعیت کنونی، کاملا موفق آمیز نبوده.
شمه
برای سیاستمداران و دیپلمات‌هایی که برای مذاکره راهی ژنو شدند این امیدواری وجود دارد که ممکن است راه حلی برای این مشکل پیدا شود.
آلن دانکن، معاون وزارت خارجه بریتانیا، پس از بازدید از آتن و آنکارا در توییتر نوشت که او "امیدوار است" که حصول توافق امکان پذیر خواهد بود.
هدف، ایجاد نوعی قبرس متحد ولی فدرال است، که در آن قدرت بین دو جامعه ترک تبار و یونانی تقسیم می‌شود.
اما تمام تلاش‌های دیپلماتیک قبلی در مورد این که این طرح در عمل به چه ترتیبی خواهد بود، ناموفق بوده.
شانس موفقیت
دوشنبه این هفته دو طرف دور تازه مذاکره را در ژنو شروع کردند. چنانچه این مذاکرات پیشرفتی داشته باشد، متعاقبا وزیران بریتانیا، یونان و ترکیه، سه کشوری که در حال حاضر تضمین کننده امنیت قبرس هستند به گفتگوها خواهند پیوست.
بوریس جانسون، وزیر خارجه بریتانیا نماینده دولت متبوعش خواهد بود. آنتونیو گوترز، دبیر کل جدید سازمان ملل متحد هم در جلسه مذاکرات حضور خواهد داشت.
اگر توافق محتمل به نظر برسد، حتی امکان دارد ترزا می، نخست وزیر بریتانیا به اتفاق آلکسیس سیپراس نخست وزیر یونان و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه هم در مذاکرات شرکت کنند.
در آغاز هفته جاری ترزا می، با آقای اردوغان صحبت کرد و بنا به گفته دفتر نخست وزیر بریتانیا، طرفین هم عقیده بودند که این گفتگوها "یک فرصت واقعی برای تامین یک آینده بهتر برای قبرس و تضمین ثبات در ابعاد گسترده تر در منطقه خواهد بود."
اما- و این یک امای بزرگ است- ما قبلا هم شاهد این یک چنین سناریویی بوده‌ایم. تلاش‌های قبلی برای حصول توافق به دلیل پیچیدگی سیاست‌های جزیره قبرس و تنش بین ترکیه و یونان شکست خورده. از این رو هیچ کس نمی‌تواند موفقیت مذاکرات را تضمین کند.
شمه
ولی با این وجود، نشانه‌های از این که این بار ممکن است تا حدودی گفتگوها موفقیت آمیز باشد دیده می‌شود. دیپلمات‌ها می‌گویند به نظر می‌رسد این بار نیکوس آناستازیادز، رهبر یونانی‌های قبرس و مصطفی آکینچی، رهبر ترک‌های قبرس خود را متعهد به دستیابی به یک توافق کرده‌اند.
هیچ یک از این دو نفر مایل به شکست مذاکرات نیستند.
به نظر می‌رسد ترکیه علاقمند به پیشرفت در گفتگوهاست. حمایت از قبرس شمالی برای ترکیه پر هزینه است و آقای اردوغان اختیارات بیشتری دارد.
گفتگوهایی که از ۱۹ ماه قبل شروع شد پیشرفت زیادی داشته، ولی مسائل مورد اختلاف همچنان اهمیت خود را حفظ کرده‌اند.
اگر حدود ۳۰ هزار سرباز ترکیه از قبرس شمالی خارج شوند، چگونه امنیت این منطقه تضمین خواهد شد؟
آیا باید بخشی از این نیروها باقی بمانند یا ترکیه باید حق مداخله را حفظ کند؟
اگر جواب منفی است، پس چه کسی یا چه چیزی می‌تواند تضمین کننده باشد- بریتانیا؟ یا اتحادیه اروپا که قبرس هم اکنون عضو آن است؟
با توجه به این که یونانی‌های قبرس اکثریت جمعیت این جزیره را تشکیل می‌دهند باید چه مقدار بیشتری زمین به آنها داده شود که نشان دهنده این واقعیت باشد؟
خط‌های نقشه کجا باید کشیده شوند؟
تکلیف دارایی‌هایی که یونانی‌های قبرس در سال ۱۹۷۴ رها کردند، چه می‌شود؟
آیا آنها حق بازپس گرفتن خانههای سابقشان را خواهند داشت یا به آنان غرامت پرداخت می‌شود، و در صورت پرداخت غرامت میزان آن چقدر خواهد بود؟
شمه
مشارکت در قدرت دو طرف به چه نحوی باید باشد؟
در باره یک رئیس جمهور دوره‌ای یا نوبتی صحبت‌هایی شده ولی در عمل چگونه خواهد بود و آیا یک رئیس جمهور قبرسی ترک تبار، می‌تواند در نشست‌های گاه و بی‌گاه اتحادیه اروپا نماینده واقعی قبرس باشد؟
یک سؤال حقیقتا مشکل نیز وجود دارد- مردم قبرس چه نوع قول و قرارهایی را خواهند پذیرفت؟
هر گونه توافقی نه تنها باید برای هر دو طرف مذاکره و دولت‌های یونان و ترکیه قابل قبول باشد، بلکه باید ساکنان شمال و جنوب قبرس هم در دو همه پرسی که بعدا صورت خواهد گرفت، از آن حمایت کنند.در سال ۲۰۱۴، در آخرین همه پرسی در باره توافقی که تصور می‌شد عملی خواهد شد، یونانی‌های قبرس با اکثریت قابل توجهی با آن مخالفت کردند.
بنا بر این موانعی بر سر راه وجود دارد و تضمینی برای به نتیجه رسیدن مذاکرات نیست. ولی بعضی از دیپلمات‌ها امیدوار هستند. یکی از آنان گفت: "تصور نمی‌کنم ما فرصتی بهتر از موقعیت کنونی داشته باشیم ولی همه چیز قابل تغییر است و هیچ چیز آسان نخواهد بود."
حتی شانس یک معامله، ضربان قلب محافل دولتی بریتانیا را تندتر می‌کند. در حال حاضر خبر خوش در صحنه بین‌المللی نادر است و فیصله معضل قبرس یک نشانه امیدواری خواهد بود.
حل مشکل قبرس تاکیدی بر این خواهد بود که در زمانی که بسیاری از کشورها به نظر می‌رسد توسل به زور را ترجیح می‌دهند مذاکره و همکاری می‌تواند نتیجه بخش باشد.
همچنین با توفیق مذاکرات، نخست وزیر بریتانیا می‌تواند به دنیا نشان دهد که -با وجود خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا- این کشور هنوز می‌تواند نقش فعالی در جهان داشته باشد. و مهم‌تر از همه با این توافق مشکلی که روابط یونان و ترکیه را برای مدتی طولانی تیره کرده و دردسرهایی هم برای اتحادیه اروپا و هم پیمان ناتو ایجاد کرده، برطرف خواهد شد.
این همان جایزه‌ای است که کسانی که در ژنو بر سر میز مذاکره نشسته‌اند باید آن را از آن خود کنند.
Inga kommentarer:
Skicka en kommentar