'اتاق ضد جنگ'؛ اوباما چطور بر مخالفانش غلبه کرد

بهمن کلباسیبی‌بی‌سی، نیویورک

• 3 ساعت پیش

هم‌رسانی

Image copyrightusa.gov

شامگاه پنچشنبه ۲۶ شهریورماه اتومبیل رئیس‌جمهوری آمریکا، و اسکورتش فاصله دو کیلومتری کاخ سفید تا وزرات امور خارجه آمریکا را طی کرد تا باراک اوباما بتواند سرزده در مهمانی که جان کری برای تیم طرف مذاکره با ایران داده بود، شرکت کرده و از آنها به ویژه وندی شرمن، مذاکره کننده ارشد آمریکا تشکر کند.

مهمانی که با حضور یاران و همکاران سال‌های مذاکره با ایران برگزار شد، به مناسبت پایان فرصت کنگره برای بررسی و رای دادن به توافق هسته‌ای کشورهای پنج بعلاوه یک با ایران بود.

دوره ۶۰ روز بررسی توافق با ایران، نیمه شب پنجشنبه به رغم تلاش‌های بی وقفه و مکرر جمهوری‌خواهان در کنگره و لابی اسرائیل برای جمع‌آوری آرای لازم برای رد توافق به پایان رسید.

اعضای تیم مذاکره کننده آمریکا سرانجام نفسی راحت کشیدند چرا که موفق شدند بزرگترین دستاورد دیپلماتیک باراک اوباما را از روی یک دست انداز بزرگ دیگر بدون آسیب جدی عبور دهند. اما آنها چگونه توانستند از سد مخالفت پر قدرت‌ترین و پرنفوذترین حامیان اسرائیل در آمریکا و کنگره‌ای که اکثریتش در اختیار جمهوری خواهان است بگذرند؟

Image copyrightGetty

Image captionباراک اوباما سرزده در مهمانی که جان کری برای تیم طرف مذاکره با ایران داده بود، شرکت کرد

یک مقام ارشد دولت آمریکا که نخواست نامش فاش شود، چند ساعت پیش از مهمانی در وزارت امور خارجه این کشور، در گفت‌و‌گویی اختصاصی با بی‌بی‌سی فارسی از پشت پرده تلاش‌های بی‌سابقه دولت آمریکا برای فایق آمدن بر مخالفان قدرتمندش و جلب آرای لازم برای جلوگیری از تصویب طرح رد توافق هسته‌ای در کنگره خبر داد.

این مقام آمریکایی گفت "اتاق ضد جنگ" عنوانی است که که به دفتری در کاخ سفید داده شده است. مکانی که پس از اعلام توافق در شهر وین، بی درنگ به مرکز هماهنگی‌ها برای راضی کردن سناتورها و نمایندگان حزب دموکرات برای حمایت از این توافق و تدوین و هدایت استراتژی پاسخ دادن به حملات تبلیغاتی منتقدان در رسانه‌های آمریکا تبدیل شد.

بن رودز، دستیار ارشد باراک اوباما به طور مرتب در جلسات اتاق ضد جنگ شرکت می کرد تا میان دستگاه‌های مختلف از وزارت امور خارجه گرفته تا وزارتخانه‌های انرژی و دارایی و البته تیم امنیت ملی کاخ سفید همصدایی کاملی وجود داشته باشد و تماس مکرر با رهبران دموکرات در کنگره برقرار باشد.

آنها از همان آغاز می دانستند که امیدی به جلب نظر ۵۴ سناتور جمهوری خواه یا اعضای این حزب در مجلس نمایندگان وجود ندارد. تمرکز آنها بر فراکسیون ۴۶ نفره دموکرات ها در سنا و ۱۸۸ نماینده این حزب در مجلس نمایندگان بود.

سناتورها و نمایندگانی که در حالت عادی بی دردسر از برنامه ها و سیاست‌های یک رئیس‌جمهوری دموکرات حمایت می کنند اما توافق هسته‌ای با ایران با بیش از سه دهه فضای خصومت با ایران چنان در تضاد بود، که روزهای پس از به نتیجه رسیدن مذاکرات هیچ شباهتی به شرایط عادی نداشت.

دموکرات‌ها در کنگره که به طور معمول در دفاع و حمایت از اسرائیل و دولت آن دست کمی از جمهوری خواهان ندارند حالا باید از میان همراهی با مخالفت پر سروصدای باسابقه ترین و ثروتمندترین گروه های حامی اسرائیل در آمریکا از این توافق و حمایت از باراک اوباما یکی را انتخاب می کردند. قرار گرفتن در چنین موقعیت دشوار سیاسی، می تواند موقعیت بسیاری از آنها را برای پیروزی در انتخابات آینده تضعیف کند.

اتاق ضد جنگ، آگاه به فشار سیاسی که این دموکرات ها با آن روبه رو بودند، عملیات خود برای جلب حمایت از آنها را در چند جبهه سامان دادند.

مقام ارشد دولت آمریکا به بی‌بی‌سی فارسی گفت تماس ها و دیدارهای مستقیم سفرای کشورهای اروپایی، وزرای امور خارجه، انرژی، دارایی و شخص باراک اوباما و معاونش با نمایندگان وسناتورها از کلیدی ترین اهرم های جلب آرا بوده است: "رئیس جمهوری در این دوماه در مجموع با ۱۲۵ نماینده و سناتور دموکرات صحبت کرد و حتی از محل تعطیلات تابستانیش به ۷۰ نفر آنها زنگ زد."

از این مقام دولت آمریکا پرسیدم آیا آنطور که جمهوری خواهان می گویند باراک اوباما و اعضای دولتش در این گفت‌و‎گوها برای جلب نظر نمایندگان، آنها را "تهدید سیاسی" هم کرده اند و آنطورکه یک سناتور گفته به اصطلاح: "دست و پای دموکرات ها را شکسته اند" تا زیر درد، راضی به حمایت از توافق شوند؟ او این ادعا را شدیدا تکذیب کرد و گفت همه گفت‌و‌گو محترمانه بوده است و بیشتر به پاسخ دادن به نگرانی‌های نمایندگان و سناتورها و اقناع آنان گذشته و نه هشدار و فشار سیاسی.

Image copyrightAFP

این مقام اضافه کرد: "روند این بود که نانسی پلوسی، رهبر دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان و دیک دوربین، سناتور ارشد دموکرات، که با اعضای فراکسیون هایشان پیوسته در تماس بودند به ما خبر می‌دادند که فلان نماینده یا سناتور زیر فشار تبلیغات مخالفان توافق در حوزه انتخابیه‌اش قرار دارد یا سئوال‌هایی در مورد بخش هایی از برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) دارد."

این مقام آمریکایی افزود "ما در اتاق ضد جنگ، فهرستی از این افراد جمع می کردیم و به یکی از وزرا یا شخص رئیس جمهوری می دادیم که پیش دستی کنند و با این افراد تماس بگیرند و سعی کنند ابهامات را رفع بکنند، یا در چند مورد وزیر انرژی با روزنامه و رادیویی پر مخاطب در حوزه انتخابیه یا ایالت یک سناتور که زیر فشار آگهی های ضد توافق بود تماس می گرفت و سعی کرد فضای افکار عمومی آن ایالت را به نفع توافق تغییر دهد تا از فشار سیاسی روی سناتور کاسته شود و این روشها بسیار موثر بود."

این مقام آمریکایی گقت کاخ سفید به تک تک نمایندگانی که رسما از توافق حمایت می کردند زنگ می زد و سپاسگذاری می کرد.

جبهه دیگر مقابله با مخالفان توافق در شبکه های اجتماعی شکل گرفت. چند دستیار ارشد کاخ سفید حساب ویژه‌ای را در توییتر راه اندازی کردند که تنها وظیفه اش پاسخ دادن به مخالفان بود. آنها حتی وقتی منتقدی شناخته شده دریک سخنرانی به شدت به توافق هسته ای می تاخت، به صورت همزمان در توییت‌های متعدد به استدلال های آن منتقد پاسخ می دادند و سعی می کردند آن را بی اعتبار کنند.

اتاق ضد جنگ همزمان با سخنرانی دیک چنی، معاون سابق رئیس‌جمهوری آمریکا در زمان ریاست‌جمهوری جورج بوش، ویدیویی را منتشر کرد که با یادآوری حمایت او از جنگ عراق، آقای چنی را متهم می‌کرد که سعی می کند آمریکا را به جنگی دیگر بکشاند.

کاخ سفید همزمان با گروه های طرفدار توافق از نهادهای مدنی چپ گرا و ضد جنگ در آمریکا گرفته تا ایرانیان آمریکایی و گروه های یهودی منتقد دولت اسرائیل در تماس بود تا از آنها برای تاثیر گذاشتن بر افکار عمومی کمک بگیرد.

از این مقام آمریکایی پرسیدم وقتی یکی از سناتورهای ارشد دموکرات در نیویورک تصمیم گرفت در رای منفی به توافق هسته‌ای، به جمهوری خواهان بپیوندد، نگران نشدید که ممکن است در این رویارویی حساس شکست بخورید، او پاسخ داد "شکی نیست که روز خوبی نبود. اما پرسش اصلی این بود که آیا دیگر سناتورهای دموکرات به پیروی از او به رئیس‌جمهوری پشت می کنند؟ خوشبختانه چند روز بعد معلوم شد که چنین نخواهد شد و ما آرام آرام به عدد کلیدی ۳۴ نزدیک شدیم."

رای ۳۴ سناتور، تعداد رایی بود که باراک اوباما با آن می‌توانست رای منفی احتمالی جمهوری‌خواهان به توافق هسته‌ای را وتو کند.

اتاق ضد جنگ اما وقتی به ۳۴ رای رسید راضی نبود: "ما ترجیح می دادیم همه آرای ممکن را به نفع توافق جمع کنیم."

در دو هفته آخر که دیگر شکی باقی نمانده بود که توافق هسته ای از سد کنگره خواهد گذشت، تلاش جمهوری خواهان و لابی اسرائیل روی کاهش ابعاد شکست متمرکز بود.

آنها امیدوار بودند که با رسیدن به ۶۰ رای در مجلس سنا دست کم توافق هسته ای را به رای گذاشته و آن را رد کنند تا باراک اوباما مجبور به استفاده از اهرم وتو شود.

Image copyrightGETTY IMAGES

Image captionتاثیر پیروزی مهم باراک اوباما در سیاست داخلی آمریکا تا مدتها باقی خواهد ماند

اتاق ضد جنگ هم در مقابل مصمم بود میزان شکست آنها را به حداکثر برساند و نگذارد طرح رد توافق هسته ای اساسا به رای گذاشته شود.

یک هفته پیش از ضرب الاجل دو ماهه، این زور آزمایی به صحن مجلس سنا کشیده شد و جمهوری خواهان در رای ۵۸ متوقف شدند. کاخ سفید خشنود از حمایت ۴۲ سناتور اعلام پیروزی کرد. پیروزی که با پایان روز پنج شنبه در پایتخت آمریکا قطعی شد.

مقام ارشدی که با بی بی سی فارسی گفتگو کرد، ورود توافق هسته ای به مرحله اجرا را محصول "شدیدترین و پر انرژی ترین تلاش ده‌ها مقام آمریکایی در وزارت‌خانه‌های مختلف و کاخ سفید" در تاریخ سیاست خارجی کشورش دانست و گفت یکی از دلایل موفقیت، ناتوانی مخالفان در ارایه گزینه‌ای بهتر از دیپلماسی بود.

این پیروزی مهم برای باراک اوباما که تاثیرش در سیاست داخلی آمریکا تا مدتها باقی خواهد ماند و بسته به اینکه توافق هسته‌ای به طور کامل اجرا شود یا نه، می‌تواند به اهرمی برای موفقیت دموکرات‌ها یا جمهوری خواهان در انتخابات آتی تبدیل شود.

هم‌رسانی چگونه می‌توانید این مطلب را به دیگران